طعم عدالت زیر زبان مردم ، سهام عدالت در کدام شرکت های بورسی است؟ - مجله فضای وب

گروه اقتصادی خبرنگاران؛ رهبر انقلاب دستور دادند مقدمات لازم برای آزادسازی سهام عدالت و واگذاری معین قیمت آن به بورس فراهم شده و آیین نامه های اجرایی تهیه و به اجرا درآید.

در این ابلاغیه از شورای عالی بورس خواسته شده مقررات مورد نیاز جهت انتقال سهام به صاحبان سهام عدالت تدوین و تصویب شود.

گفتنی است آزادسازی سهام عدالت از مدت ها پیش به عنوان یکی از راه های کمک اقتصادی به خانوار ها مطرح بود که به ویژه طی ماه های اخیر و بعد از زیان های اقتصادی شیوع کرونا بیشتر مورد توجه قرار گرفت.

برای پی بردن به اهمیت سهام عدالت، در ادامه سبد سهام داری سهام عدالت در 4 حوزه پالایش، پتروشیمی، فولاد و بانک بررسی می شود.

آخرین پرتفوی سهامداری صنعت پالایش در جدول شماره 1 ارائه شده است.

سبد وزنی سهام داری صنعت پالایش در شکل شماره 1 ارائه شده است.

همان طور که از جدول و شکل شماره 1 معین است، حدود 20 درصد از سهام پالایشگاه های ایران متعلق به سهام عدالت است. این سهامداری، در پالایشگاه تهران، با سهام 70 درصدی، سهامدار ممتاز و تصمیم گیرنده اصلی و در پالایشگاه های اصفهان، بندرعباس، تبریز، لاوان، شیراز و کرمانشاه، یکی از سهامداران اصلی به حساب می آید. به عبارت دیگر، سهام عدالت به جز پالایشگاه های اراک و آبادان، در دیگر پالایشگاه های کشور، حداقل دارای یک صندلی هیئت مدیره است.

در جدول شماره 2، پتروشیمی های موجود در سبد سهام عدالت ارائه شده است.

همان گونه که از جدول شماره 2 معین است، سهام عدالت، در 9 پتروشیمی کشور، حداقل یک صندلی هیئت مدیره و در 4 پتروشیمی، سهام کنترلی (بالای 50 درصد) در اختیار دارد. هم چنین 40 درصد سهام بزرگ ترین هلدینگ پتروشیمی کشور یعنی خلیج فارس و بالطبع، شرکت های زیر مجموعه هلدینگ، در اختیار سهام عدالت است. در نتیجه سهام عدالت، سهم عمده ای در تصمیم گیری و مدیریت صنعت پتروشیمی کشور بر عهده دارد.

فلزات

یکی دیگر از صنایع مهم واگذار شده به سهام عدالت، صنایع مرتبط با فلزات است. در جدول شماره 3، شرکت های حوزه فلزات واگذار شده به سهام عدالت، ارائه شده است.

براساس جدول شماره 2، سهام عدالت، یکی از سهام داران اصلی 5 شرکت تولیدی در حوزه فلزات کشور است؛ لذا نقش غیر قابل انکاری در تصمیم گیری و مدیریت این صنعت دارد.

بانک

یکی از مهم ترین بخش های واگذار شده به سهام عدالت، بخشی از سهام 4 بانک کشور است. در جدول شماره 4، شرایط سهام داری بانک های واگذار شده به سهام عدالت ارائه شده است.

بر اساس جدول 4 معین می شود که سهام عدالت، بیش ترین سهام مدیریتی را در بانک های تجارت، صادرات و ملت در اختیار دارد. هم چنین در پست بانک، یکی از تصمیم گیران اصلی به شمار می رود.

آزادسازی سهام عدالت

با توجه به حجم بالای سبد دارایی های سهام عدالت (بخشی از سهام 49 بنگاه اقتصادی به ارزش 370 هزار میلیارد تومان)، مهم ترین نکته ای که باید در آزادسازی سهام عدالت مدنظر قرار گیرد، ارتقای بهره وری در مدیریت شرکت های سرمایه پذیر و جلوگیری از تکرار تجربه ناموفق سالیان گذشته مدیریت دارایی های سهام عدالت است.

دو جهت برای آزاد سازی سهام عدالت مطرح بود:

اختیار فروش سهام عدالت به مردم داده نشود (دیدگاه برخی از نمایندگان مجلس که در قالب لایحه ای در فرآیند بررسی قرار داشت).

اختیار فروش سهام عدالت به مردم داده شود.

انتخاب جهت اول، مستلزم ایجاد یک لایه واسط مدیریتی غیر ذی نفع و نظارت و مدیریت دولت بر شرکت های سرمایه پذیر سهام عدالت است. مدل مذکور نه تنها تضمینی برای ارتقای عملکرد شرکت ها ندارد، بلکه باعث می شود نقش دولت در مدیریت این شرکت ها افزایش پیدا کند (همان طور که در جداول قبلی ذکر شد، در بیشتر شرکت های زیر مجموعه سهام عدالت، نماینده دولت به عنوان یکی از سهام داران اصلی در کنار نماینده سهام عدالت، عضوی از هیئت مدیره شرکت سرمایه پذیر است). این جهت، نوعی بازگشت به عقب تلقی می شود. زیرا زمینه کاهش کارایی این شرکت ها و هم چنین امکان بروز انواع فساد و رانت های دولتی را در صدر مدیریت شرکت های سهام عدالت پدید می آورد که درنتیجه آن، ثروت مردم رو به زوال می رود.

برخلاف مدل فوق و منطبق بر جهت دوم، پیشنهاد می شد تا پس از اطلاع رسانی کامل نسبت به عملکرد شرکت های سهام عدالت و هم چنین بورسی شدن شرکت های غیربورسی سهام عدالت، اختیار فروش سهام به مردم داده شود. در نتیجه این فرآیند، دستاورد های زیر حاصل می شود:

توسعه فرهنگ سهام داری و حفظ دارایی های مولد در بین مردم، از طریق خریدوفروش سهام عدالت

بهبود عملکرد اقتصادی بنگاه ها، با ورود بخش خصوصی به مدیریت بنگاه های سهام عدالت، در بستر خریدوفروش بلوکی سهام عدالت