انتقاد از مدیران دولتی در نگاه به تئاترهای تجربی - مجله فضای وب

به گزارش خبرنگاران، مصطفی کوشکی در نشست خبری دومین دور رپرتوار عصر تجربه که صبح شنبه، هفتم مهرماه در مجموعه تئاتر مستقل تهران برگزار گردید، گفت: متاسفانه سال جاری سه تا از نمایش های ما دچار مسائلی شدند و ما از مرکز هنرهای نمایشی خواهش کردیم تا این آثار تجربی را با نگاه عرفی آن ها نبینند. اما گاهی آن ها در حوزه کیفی هم ورود کردند و شاید چون خیلی متوجه مضمون این آثار نگردیده اند یا با سلیقه آن ها جور نبوده، در بحث کیفی آثار نیز ورود کردند.

او اضافه کرد: در حال حاضر که بیشتر بار تئاتر بر دوش تئاترهای خصوصی است، زمان آن رسیده که تئاتر دولتی تعریفش را تغییر دهد. من در تمام جلسات با مرکز هنرهای نمایشی به همین ها اشاره نمودم و گفته ام به نظر می رسد هر بودجه ای که به این سازمان می سد بین خودتان تقسیم می گردد ولی الان زمان آن است که برای تئاتر تجربی فکری جدی گردد. من با وجود تمام هزینه های سنگینی که شاید به ماهی صد میلیون تومان هم برسد، می خواهم دغدغه های تئاتر خودم را عملی کنم و در همین مسیر حتی در انتخاب نمایش های عرفی هم به دنبال افراد تجربه گرا بودم.

این کارگردان یادآور شد: دور اول برنامه عصر تجربه سال گذشته در همین زمان با چهار نمایش برگزار گردید و سال جاری من با همراهی کارگردانان فعال حوزه تئاتر که خودشان هم نمایش های تجربه گرا فراوری می نماید، آثار اجرا گردیده را رصد کردیم؛ تا نمایش هایی را که از بدنه تئاتر نیستند و جزو نمایش های تجاری نیز به حساب نمی آیند پیدا کنیم. بیشتر این آثار در محفل های کوچکی مانند دانشگاه ها یا مکان های نامتعارف اجرا داشتند.

او ادامه داد: سال قبل تجربه خوبی از برگزاری این رپرتوار به دست آوردیم و همین عاملی شد تا مجاب شویم سال جاری نیز آن را ادامه دهیم. اما سال جاری به لحاظ مالی دچار مسائل و پیچیدگی هایی شدیم که خوشبختانه با حمایت مرکز هنرهای نمایشی و سایت تیوال این برنامه به ثمر رسید. ما از نمایش هایی که در سال گذشته اجرا شدند دعوت کردیم تا در این عصر تجربه حضور داشته باشند. به این ترتیب دو نفر از بچه هایی که سال گذشته با ما همکاری داشتند و چهار آرتیست دیگر به آن ها اضافه شدند. این 6 اثر طی ماه های مهر و آبان در سانس های 17 و 21 و 23 در تئاتر مستقل به شکل رپرتوار به نمایش در می آیند و زمان اجراهایشان به صورت چرخشی خواهد بود. این سبک اجرا، به مخاطب این امکان را می دهد که بتوانند از تمام این پکیج استفاده کند.

کوشکی با اشاره به این که فراخوانی برای حضور این رپرتوار به صورت عمومی داده نمی گردد، شرح داد: در این مدت بسیاری از هنرمندان به ما مراجعه کردند و می خواستندآثارشان در این پکیج قرار بگیرد، اما ما در سیاست گذاری هایی که تاکنون داشته ایم هیچ وقت فراخوانی را منتشر ننموده ایم یا حتی درخواستی را هم نمی پذیریم، بلکه از هنرمندان برای حضور در تئاتر مستقل دعوت می کنیم. این احترامی است که باید به آرتیست گذاشته گردد. در حقیقت تماشاخانه اعتبارش را از هنرمندانی که در آنجا حضور پیدا می نمایند می گیرد اما معمولا مکانی مانند تئاتر شهر می خواهد خودش به آرتیست اعتبار دهد و همیشه آن ها را پشت در اتاق ها نگه می دارد که این بدترین نوع برخورد به حساب می آید.

او همچنین درباره برنامه های نیم سال دوم این تماشاخانه شرح داد: بعد از برگزاری برنامه عصر تجربه از تعدادی آرتیست مانند امیر رضا کوهستانی، رضا ثروتی، مهین صدری، رضا بهاروند و آروند دشت آرای برای اجرا دعوت گردیده است که زمان اجراها در آینده اعلام می گردد. در حال حاضر دو نوع کارگاه به صورت بلندمدت و کوتاه مدت دراین تماشاخانه در حال اجراست که کارگاه های بلندمدت در خاتمه به اجرای تئاتر می رسد و با آموزش های پایه ای آغاز می گردد و هدف اصلی آن فراوری بازیگر تازه برای تئاتر کشور است و در کارگاه های کوتاه مدت نیز در بخش های مختلف نمایشی به آموزش هنرجویان می پردازیم.

کوشکی با اشاره به اهمیت بحث آموزش در تئاتر هم گفت: در زمینه آموزشی هم اولین نقطه آغاز باید دولت باشد، چیزی که شاید اکنون کاملا فراموش گردیده است. مرکز هنرهای نمایشی به صورت جدی می تواند در زمینه نمایشنامه نویسی پیگیری های زیادی داشته باشد؛ زیرا که دهه 90 از این منظر بسیار تهی گردیده است. تا دهه های قبل این حمایت ها وجود داشت اما در این چند ساله اخیر با وجود آنکه نمایشنامه نویسانی هستند اما تبدیل به جریان نشدند و فقط برای نمایش خودشان می نویسند، اجرا می نمایند و بعد همه چیز تمام می گردد. در این زمینه پیشنهادهای مبسوطی هم به آقای کرمی (مدیر مرکز هنرهای نمایشی) داده ام و تمام قد برای عملی شدن آن اعلام آمادگی کردم.

او در خاتمه صحبت های خود به بسته شدن یکی از تماشاخانه های تهران اشاره نمود و گفت: احتمالا مدیر تماشاخانه های دیگر از بسته شدن یک تماشاخانه خصوصی خوشحال شدند اما نباید این اتفاق بیفتد و این بحران وحشتناکی است. تئاتر خصوصی می تواند از طرف مرکز هنرهای نمایشی کنترل و هدفمند گردد، بدون این که به نوع انتخاب آن ها ورود کند. برای تماشاخانه ها باید تماشاگر مهم باشد و نه پولی که از آرتیست گرفته می گردد.

در ادامه این نشست 6 هنرمندی که قرار است در این رپرتوار حضور داشته باشند نیز شرحاتی را درباره نمایش هایشان و نحوه حضورشان در عصر تجربه بیان کردند.

بهزاد غلامی که با نمایش تن مرگ در عصر تجربه حاضر گردیده است، گفت: حمایت و ریسکی که بدنه تئاتر ادعای آن را دارد هیچ گاه به ثمر ننشسته و میزان خلاقیت ها در حال سرکوب شدن است اما عصر تجربه یک گام به جلو رفته و به عنوان یک مجموعه دخل و تصرفی در کار ما نداشته و با جسارت از ما حمایت نموده است.

ندا قاسمیان کارگردان نمایش مده آ نیز اظهار کرد: این نمایش کار عملی خاتمه نامه من بود اما متاسفانه در آن موقع با موضع های محکمی روبرو شدم. اما با حمایت های آقای کوشکی امکان اجرای عمومی این نمایش به وجود آمد و فهمیدم هنوز کسی هست که در دنیای تئاتر ایران تجربه گرایی را فهمیده و کاش دولت هم به آن ها فکر و حمایت کند.

همچنین حامد اصغرزاده که با نمایش دانتون در این رپرتوار حضور دارد گفت: ما در جامعه ای هستیم که فقر نقد و نظر داریم و سر این که تئاتر تجربی چیست و یا مسیر کارکردن در این حوزه چگونه است هیچ گونه نگاه مشترکی وجود ندارد. پروژه هایی مثل عصر تجربه باید متولی دولتی داشته باشد و اینکه الان یک تماشاخانه خصوصی آن را اجرا می نماید با هزینه های سنگین روبه رو گردیده و باید آنالیز گردد که چرا هر بار دولت در این حوزه وارد می گردد، با شکست روبرو گردیده است.