بازی با جان جنگل های مازندران - مجله فضای وب

مجید لطفعلیان در گفت وگو با خبرنگاران با اشاره به اینکه حدود 80 درصد از بارندگی هایی که اتفاق می افتد، با توجه به درجه هوا و میزان رطوبت به زمین می رسد، اظهار کرد: مقداری از بارانی که به زمین می رسد در همان لایه متوقف می گردد؛ در جنگل به دلیل نوع خاک موجود، درصد بیشتری از آب جذب می گردد و اگر میزان باران به لحاظ مکانی و شدت، بیش از حد باشد، نمی تواند جذب گردد و رواناب به وجود می آید.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به اینکه هرچه جنگل کمتر، خاک سفت تر و رطوبت قبلی خاک و شیب زمین بیشتر باشد، میزان رواناب افزایش پیدا می نماید، اظهار داشت: سیلاب ها در تاریخ طبیعت پیش از انسان ها وجود داشته و اکنون گاهی شدت بارندگی ها بیش از ظرفیت منابع طبیعی برای جذب و نگه داری آن است که تبدیل به روان آب می گردد.

تبدیل جنگل ها به اراضی و افزایش سیلاب ها

لطفعلیان با بیان اینکه قطع کردن درختان جنگل و تبدیل آنها به اراضی کشاورزی و همچنین تبدیل به شهر و روستا و جاده از دلایل افزایش سیلاب است، توضیح داد: در سیل های اخیر وجود چوب آلات جنگلی و همراه شدن با رودخانه، موجب آبگرفتگی و سرریز کردن پل ها و تخریب مناطق شده است.

وی، وجود جنگل را در جلوگیری از سیل بسیار موثر مطرح نمود و اضافه نمود: نگهداری درصد بالایی از بارندگی در جسم جنگل که همان تاج، تنه درختان و پوشش کف جنگل است و همچنین ضریب بالای نفوذپذیری خاک این مناطق نسبت به آب، در پیشگیری از سیلاب ها بسیار موثر است.

دستوری خارج از طرح تنفس جنگل

لطفعلیان با اشاره به اینکه عدم جمع آوری چوب ها و شاخه های درختان باعث افزایش سیلاب ها خواهد شد، اظهار داشت: طی پیش بینی های به عمل آمده در سه سال نخست طرح تنفس جنگل، درختان شکسته و باد افتاده باید همچنان برداشت می شد تا طرح های جایگزین تهیه و به اجرا درآید اما به دستور مسئولان از سال 96 تمامی برداشت ها متوقف شد و سازمان جنگل ها تا سال 97 بر اساس دستورالعمل اجازه خروج هیچ چوبی (چه درختانی که طبق برنامه باید قطع می شدند و چه درختانی که باد آنها را انداخته بود) را از جنگل ها نداد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان اینکه درختان سوزنی برگ نسبت به تخریب ناشی از سیل، مقاوم تر هستند و آب بیشتری در خود نگه می دارد، اظهار کرد: جنگل هایی که دارای تعداد آشکوبه های بیشتری باشد تواناییشان در پیشگیری از سیلاب ها بالاتر است، به طور کلی هر جایی که جنگل کاری انجام گردد چون به صورت تک آشکوبه است، توانایی کمتری به نسبت جنگل های طبیعی در برابر سیلاب ها خواهند داشت.

وی با تاکید بر اینکه زمانی جنگل پایدار خواهد بود که به صورت یک اکوسیستم طیبعی باشد، اضافه نمود: قبل از ورود انسان به کره خاکی، جنگل با اکوسیستم کامل و توالی هایی که در خود داشت در نهایت پایدار بود اما اکنون فعالیت های انسانی و حضور دام در جنگل، موجب شکننده شدن اکوسیستم طبیعی شده است.

لطفعلیان، حضور دام در جنگل را موجب آسیب و زیان به آن دانست و توضیح داد: کمتر شدن نفوذ پذیری خاک نسبت به آب با راه رفتن دام، کوبیده شدن خاک و سرچر کردن نهال ها که اجازه رشد را از آنها می گیرد از عوامل مشکل آفرین وجود دام در جنگل است.

مستقر شدن دامداری و مرگ تدریجی جنگل

وی ادامه داد: از زمان مستقر شدن یک دامداری در جنگل و رصد عکس هوایی در هر 10، شاهد تهی شدن جنگل و بزرگ تر شدن دایره پیرامون یک دام هستیم که نشان می دهد این جنگل از بین رفته است.

این استاد دانشگاه، حضور انسان را هم برای جنگل مضر دانست و اضافه نمود: خشک کردن درختان و در نهایت قطع آنها به جهت ساخت و ساز دامداری، هیزم و پخت و پز از دیگر اقدامات وجود انسان در جنگل به شمار می رود و به طور کلی یک جنگل با دامدار نمی تواند دوام داشته باشد، چون این دامداری اجازه تجدید حیات به جنگل ها را نمی دهد.

عدم قدرت کافی سازمان جنگل ها بر اعمال حاکمیت

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اظهار داشت: بزرگترین بلای جنگل انسان ها هستند و از طرفی تنها کسی که می تواند یاری کننده باشد خود انسان است. متاسفانه در ایران مدیریت، طرح و برنامه ها درست نیست و از سازمان جنگل ها به عنوان متولی قدرت کافی برای مدیریت دیده نمی گردد و در کنار نقایص در بخش علمی و کارشناسی قدرت کافی برای اعمال حاکمیت نیز وجود ندارد.

گفت وگو از زینب تذکاری خبرنگار خبرنگاران