اخترشناسان بلعیده شدن یک ستاره توسط یک سیاهچاله را رصد کردند - مجله فضای وب

گروهی از پژوهشگران پس از ثبت یک درخش نور جدید در نزدیکی یک ابرسیاهچاله این ناحیه را با تلسکوپ های VLT و NTT رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) و چند تلسکوپ دیگر به دقت زیر نظر گرفتند. هدف پژوهشگران مطالعه فرآیند بلعیده شدن این ستاره توسط ابرسیاهچاله مرکز یک کهکشان مارپیچی بود.

• جایزه نوبل فیزیک سال 2020 به پژوهشگران سیاهچاله ها رسید

اگر ستاره ای بیش از اندازه به یک ابرسیاهچاله نزدیک گردد کشش گرانشی بسیار شدید سیاهچاله باعث از هم پاشیده شدن ستاره می گردد. در چنین شرایطی بخشی از مواد ستاره به درون سیاهچاله سقوط می نماید و درخش پرنوری ایجاد می گردد.

البته رصد این پدیده حتی با وجود فوران قدرتمند و پرنوری که پدید می آید چندان آسان نیست. در اغلب موارد بقایای ستاره و غبارْ آن چه که در اطراف سیاهچاله اتفاق می افتد را از چشم ما دور نگه می دارد. در پژوهش اخیر اما اخترشناسان بالاخره پیروز شدند آن چه در پشت پرده غبار اتفاق می افتد را رصد نمایند.

خوشبختانه چند پروژه پیمایش آسمان تابش حاصل از رویداد اخیر را به سرعت و درست پس از متلاشی شدن ستاره ثبت کردند. بلافاصله پس از آن گروهی از پژوهشگران این ناحیه را با استفاده از تلسکوپ های زمینی و فضایی به مدت شش ماه زیر نظر گرفتند. ثبت سریع این رویداد به اخترشناسان فرصت داد تا بتوانند به دقت و با جزئیات زیاد این رویداد را رصد نمایند. آن هم در زمانی که غبار هنوز مانع از ثبت آن چه که در اطراف سیاهچاله اتفاق می افتاد نشده بود.

• 6 سوال درباره سیاهچاله ها و پاسخ آن ها

اخترشناسان با رصد رویداد اخیر به این نتیجه رسیدند که پس از این که یک سیاهچاله ستاره ای را می بلعد مواد با قدرت به سمت بیرون فوران می نمایند و همچون مانعی بر سر راه رصد آن چه در اطراف سیاهچاله اتفاق می افتد قرار می گیرند. در واقع غبار و بقایای ستاره بر اثر فوران قدرتمند مواد توسط سیاهچاله در محیط پخش و با سرعت ده هزار کیلومتر بر ثانیه به سمت بیرون پرتاب می گردد. در انیمیشن زیر جزئیات این فرآیند به زیبایی به تصویر کشیده شده است.

اخترشناسان با تحلیل رصدهایی که در طیف های فرابنفش، مرئی، پرتو ایکس و رادیویی انجام دادند به این نتیجه رسیدند که جرم ستاره ای که در این رویداد متلاشی شد تقریبا با جرم خورشید برابر بوده است. رصدها نشان می داد پس از متلاشی شدن ستاره بر اثر نیروهای کشندی حدود نیمی از جرم آن توسط ابرسیاهچاله بلعیده شده است. جرم این ابرسیاهچاله بیش از یک میلیون برابر جرم خورشید است.

نتایج این پژوهش به درک بهتر ابرسیاهچاله ها و رفتار مواد در محیط هایی با گرانش بسیار قوی یاری زیادی می نماید.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از متلاشی شدن یک ستاره بر اثر نیروهای کشندی یک ابرسیاهچاله.

Credit: ESO/M. Kornmesser

منبع: ESO