شرکت در نزاع دسته جمعی و عواقب آن
به گزارش مجله فضای وب، منازعه به این معنا است که همه شرکت کنندگان مرتکب زد و خورد شوند؛ حال اگر گروهی صرفاً مضروب واقع شده و عکس العملی از خود نشان ندهند، مشمول شرکت در نزاع دسته جمعی نخواهند بود. مجازات هر یک از شرکت کنندگان در نزاع، با توجه به نتایج درگیری متفاوت خواهد بود.
منازعه یکی از جرائم علیه اشخاص محسوب می گردد که غیرقابل گذشت است. تحقق این جرم، منوط به شرکت دست کم سه نفر و ایجاد یکی از نتایج مصرح در ماده 615 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی است. گاهی اوقات وقوع جنایت در شرایط خاص، علاوه بر مجازات معین، موجب کیفر تعزیری نیز می گردد. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید تا به این موضوع بیشتر پرداخته گردد.
منازعه با یکدیگر، که منجر به جنایت گردد، موجب تعزیر خواهد بود. منازعه به این معنا است که همه شرکت نمایندگان مرتکب زد و خورد شوند؛ حال اگر گروهی صرفاً مضروب واقع شده و واکنشی از خود نشان ندهند، مشمول شرکت در نزاع دسته جمعی نخواهند بود. مجازات هر یک از شرکت نمایندگان در نزاع، حسب نتایج حاصله متفاوت است و در هر حال فارغ از اینکه عامل جنایت معین باشد یا خیر، همه شرکت نمایندگان در نزاع قابل مجازات هستند و در صورت معلوم بودن عامل جنایت خاص، مجازات قصاص یا دیه نیز در مورد وی اجرا خواهد شد. جبران ضرر و زیان ناشی از منازعه ، بر عهده همه منازعه نمایندگان اعم از ضارب و مصدوم است.
تعریف منازعه در قانون
بر اساس ماده 615 قانون مجازات اسلامی، هرگاه عده ای با یکدیگر منازعه نمایند، هر یک از شرکت نمایندگان در نزاع، حسب مورد به مجازات مقرر در قانون محکوم می شوند
منازعه دسته جمعی به این معنا است که رفتار و عمل هر یک از شرکا در وقوع جرم تأثیر داشته و جزیی از جرم انجام شده باشد.
چند نکته در مورد منازعه
- منازعه، درگیری جسمی است و نزاع لفظی را شامل نمی گردد همچنین برای تحقق این جرم حضور بیش از 3 نفر لازم است.
- یکی دیگر از شروط تحقق نزاع دسته جمعی، نامعلوم بودن نحوه و کیفیت رفتار مجرمانه افراد حاضر در درگیری است؛ زیرا در صورتی که بتوان مرتکب اصلی را شناخت با او مطابق قانون مربوط به ضرب و جرح عمدی رفتار خواهد شد.
- در منازعه بین شرکت نمایندگان شناسایی رابطه علیت بین صدمه و منازعه، ضرورت دارد؛ به طوری که اگر منازعه نبود، صدمه ای هم وارد نمی شد. بنابراین شامل صدماتی که در حین فرار و به دلیل تصادف یا افتادن بر زمین برای شخص اتفاق می افتد، نمی گردد.
- جرم منازعه، به محض دخالت در واقعه درگیری و منازعه محقق می گردد؛ هر چند مرتکب به شخص صدمه وارد ننموده باشد. بنابراین صرف شرکت نمایندگان در نزاع و تحقق نتایجی مثل قتل، نقص عضو یا ضرب و جرح، موجب محکومیت هر یک از مرتکبان شده و طبق قانون مجازات می شوند و ضرورتی ندارد که شرکت نمایندگان در نزاع، خود نیز ضرب و جرحی وارد نموده باشند.
- شخصیت و ارتباط کسی که جرمی به ضرر او واقع شده است (مجنی علیه) در نزاع دسته جمعی مهم نیست یعنی تفاوتی ندارد که مجنی علیه از جمله طرف های درگیر بوده یا میانجی یا شخص ثالثی باشد. بنابراین لازم نیست کسی که صدمه ای بر او وارد شده حتماً خود از شرکت نمایندگان در منازعه باشد.
مجازات منازعه
طبق قانون هر یک از شرکت نمایندگان در نزاع حسب مورد به مجازات زیر محکوم می شوند:
- در صورتی که نزاع منتهی به قتل گردد به حبس از یک تا سه سال
- در صورتی که منتهی به نقص عضو گردد، به حبس از یک تا سه سال
- در صورتی که منتهی به ضرب و جرح گردد، به حبس از سه ماه تا یک سال
- نکته 1: در صورتی که اقدام شخص، دفاع مشروع تشخیص داده گردد، مشمول این موارد نخواهد بود.
- نکته 2: مجازات های مذکور مانع اجرای مقررات قصاص یا دیه حسب مورد نخواهد شد.
به عبارت دیگر اگر یکی از منازعان مرتکب قتل فرد دیگری شده باشد، حسب مورد مجازات قتل عمدی یا قتل غیرعمدی را نیز باید تحمل کند.
ضرب و جرح در مقام دفاع مشروع جرم نیست
یک حقوقدان در پاسخ به این سوال که آیا زد و خورد در دعوا، شامل ضرب و جرح عمدی است یا دفاع مشروع، می گوید: طبیعتا اگر ضرب و جرح اجرا شده در مقام دفاع مشروع اجرا شده باشد جرم نخواهد بود اما در صورتی که از شمول دفاع مشروع خارج باشد حسب مورد مشمول قانون خواهد شد و برای آن مجازات معین می گردد. این حقوقدان همچنین در مورد جرم بودن یا نبودن شرکت در منازعه اظهار داشت: نفس شرکت در منازعه جرم است.
منبع: پیام دلتا