نکات ایمنی سفر به کویر - مجله فضای وب

نکات ایمنی سفر به کویر

کویر در عین زیبایی محیطی است خشن. سفر به کویر مستلزم نکاتی است که عدم رعایت آنها چه بسا موجب خسارات جانی و اقتصادی می گردد.قبل از عزیمت به کویر (مشخصاً کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک آران و بیدگل) اطلاعاتی از محل مورد بازدید لازم دارید که از طریق اطلاعات شخصی و استفاده از کتاب، جزوه، مقاله و نقشه GPS یا از یک راهنمای مجرب حاصل می گردد.از طریق دستگاه GPS و یک نقشه دقیق می توانید در جهت جاده ها طبق طول و عرض جغرافیایی و چک کردن آن با GPS حرکت کنید. اما به همراه داشتن یک راهنمای مجرب به خصوص در مواقع بروز مشکل یا مواقع بحرانی از هر چیز دیگری با ارزش تر است. در مواقع بحرانی توریست دچار ترس می گردد به همین دلیل نمی تواند دقیق و کارا فکر کند.(ترس حتی زودتر از تشنگی جان انسان را در کویر می گیرد،)

● مشخصات یک راهنمای خوب

1) راهنما باید به موقعیت جغرافیایی منطقه، جهت جاده ها، محل چشمه های آب، عوارض طبیعی مانند تپه ها، کوه ها، دریاچه نمک، بندریگ و فاصله بین آنها مطلع باشد.

2) تسلط بر زمین شناسی و توپوگرافی منطقه، پستی و بلندی هایی که بر اثر سیل ایجاد می گردد (در کویر سیل هم می آید،) برای راهنما اهمیت دارد. در نقاط پست ممکن است خاک به حدی گل گردد که عبور ماشین غیرممکن گردد یا ماشین در گل بماند.

3) تسلط بر شیمی خاک و شیمی دریاچه ویژگی دیگر راهنما است. این تسلط باعث آسودگی خاطر در مواقع حرکت روی سطح دریاچه می گردد(در عمق 50-5 سانتیمتری زیر سطح دریاچه آب موجود است) و در سطح دریاچه لایه یی از سولفات کلسیم ایجاد شده که می توان با اتکا به آن بر روی آن، ماشین سواری کرد.بعلاوه نوع عناصر موجود در خاک در عبور از کویر موثر است. مثلاً سولفات سدیم که در خاک برخی منطقه ها کویر زیاد یافت می گردد باعث پوکی خاک و گیرافتادن ماشین می گردد یا خاک رس یا کائولن در مواقع بارانی سبب می گردد که ماشین درجا بزند.

4) یک راهنما باید با ستارگان و موقعیت آنها در فصول مختلف سال آشنا باشد تا تشخیص جهت و جهت حرکت در شب ممکن گردد.

5) آشنایی با جانوران و خزندگان و حشرات کویر هم ویژگی مهم دیگر است. در این مورد و موجودات ذیل الذکر نکاتی قابل توجه است؛

الف) شتر؛

معمولاً هنگام عصر به سوی آب حرکت می نماید و با تعقیب آنها می توان به آب رسید.

ب) عقرب؛

آشنایی با خصوصیات این جانور مانند اینکه چه مواقعی از سال در خواب زمستانی است یا اینکه در چه اوقاتی از روز و شب احتمال وجود عقرب کم است (یا اینکه با توجه به درجه حرارت، مثلاً در آذر ماه می توان تشخیص داد که احتمال وجود آن هست یا نه؟) بعلاوه نحوه عمل و یاری های اولیه در هنگام عقرب گزیدگی. و نیز مطلعی به این نکته که در کویر برخی نقاط هستند که اصلاً عقرب در آن یافت نمی گردد(مانند محلی نزدیک ارغوانی آران که حتی در شب می توانید با آسودگی خاطر روی ماسه های آنجا استراحت کنید،)

ج) سوسمارها؛

خطرناک ترین آنها بزمجه است که در کویر منطقه های هست که احتمال یافت شدن آنها زیاد است

(مثلاً در کویر آران و بیدگل ناحیه یی به طول و عرض 6 کیلومتر هست که در آن بزمجه زیاد یافت می گردد).

د) مار؛

آشنایی با انواع سمی و غیرسمی مارهای کویر و یاری های اولیه در هنگام مارگزیدگی

هـ) سایر جانوران؛

آشنایی با زیستگاه انواع سوسک، مارمولک، روباه، خرگوش، موش و بعلاوه حیواناتی نظیر کل، بز، میش، آهو، جیبر و...

6) راهنمای خوب در کویر با نوع گیاهان و منطقه ها رویش آنها آشناست و می داند که؛

الف) برخی از گیاهان در منطقه ها خاصی می رویند و از طریق نوع گیاه می توان نوع آب (شور، تلخ، شیرین و...) در آن منطقه را تشخیص داد.

ب) ریشه برخی گیاهان بسیار پرآب است که در هنگام احتیاج و با روش های خاص می توان از آن استفاده کرد.

ج) آتش چوب برخی از گیاهان بسیار پر حرارت و عالی است.

د) از ساقه برخی گیاهان در مواقع بحرانی به عنوان غذا می توان استفاده کرد.

هـ) برخی گیاهان برخلاف ظاهر زیبایشان سمی هستند.

7) علاوه بر موارد فوق برخی تجربیات راهنما بسیار باارزش است مثل طریقه بیرون آوردن ماشین مانده در باتلاق دریاچه یا ماسه بادی، یا پیداکردن راه در شب های بدون ستاره از طریق هاله نور شهرهای مجاور کویر با تهیه کرسی ساده در شب های سرد زمستانی برای خواب.

● آب در کویر

هنگام حرکت به سوی کویر حداقل به مقدار دوبرابر احتیاج آب بردارید زیرا تشنگی سریع انسان را از پای در می آورد و بدون آب در روزهای گرم نمی توان زیاد دوام آورد. در مرز آغاز تپه های شنی در کویر احتمال وجود آب هست.

راه هایی برای جمع آوری و استفاده آب موجود در خاک هست. مردمان کویر برای جلوگیری از عطش، به جای آب چای می نوشند. از ریشه پر آب برخی گیاهان می توان استفاده کرد و وجود گیاهانی خاص نشانه وجود آب است. از مصرف غذاهایی که آب زیادی لازم دارند و باعث عطش می شوند، بپرهیزید.

● نکات مفید دیگر

▪ تجهیزات کافی به همراه داشته باشید مانند غذا، چادر، لوازم بهداشتی، چراغ قوه، کیسه خواب، کفش مناسب، سوخت، طناب، دوربین شکاری، قطب نما، نقشه و...

▪ از دو یا چند وسیله نقلیه بهره ببرید، (بهتر است از نوع یاری دار، دو دیفرانسیل و شاسی بلند باشد). بنزین و لاستیک زاپاس فراموش نگردد. بهتر است از عیب های جزیی ماشین هم مطلع باشید.

▪ آچار و ابزار و چسب به همراه داشته باشید.(یکی از خرابی های رایج سوراخ شدن رادیاتور است.)

▪ به همراه داشتن بیل و تخته های چوب برای بیرون کشیدن ماشین از باتلاق مفید است.

▪ به همراه داشتن شکر، قند یا نبات و آبمیوه و هندوانه می تواند جان شما را نجات دهد. (در مواقع اضطراری می توان با مخلوط کردن شکر با آب تلخ آن را قابل استفاده کرد.)

▪ استفاده از عینک آفتابی مخصوصاً در دریاچه نمک در توقف طولانی در کویر توصیه می گردد.

▪ در کویر مراقب وسایل الکترونیکی خود باشید. (با داخل شدن ذرات ماسه از کار می افتند.)

▪ برای نگهداری گوشت در گرمای کویر از قیمه کردن در چربی خودش یا در مشک ریختن یا نمک سودکردن بهره ببرید. (گوشت را به تخته هایی با قطر سه سانتیمتر تبدیل نموده و تکه های بریده شده را در داخل نمک قرار می دهیم، به طوری که نمک تمام سطح آن را بپوشاند.)

منبع: راسخون