آنچه را می بینید گزارش کنید نه آنچه دوست دارید! - مجله فضای وب

بی طرفی؛ واژه ای که بارها و بارها در ارزیابی عملکرد مجری ها و گزارشگران ورزشی احتیاج به تکرار دارد؛ خصوصا که در این روزهای کرونایی دست علاقه مندان به ورزش از حضور بی واسطه در استادیوم ها کوتاه است و چاره ای جز این ندارند که چشم و گوششان را به روایت یک مجری یا گزارشگر از یک مسابقه ورزشی بسپارند.

از سوی دیگر، شاید گزارشگران و مجریان تلویزیون و رادیو هیچ گاه تا این حد متهم نبوده اند به طرفداری از تیم های خاص و نیز هیچ گاه بعضی از آنان تا این حد بی پروا نبوده اند در اعلام طرفداری یا حمایت از تیمی خاص و حتا حمله به تیم رقیب.

به چند روز قبل بازگردیم؛ شهرآورد 95 در روزهای کرونایی. دیداری که کم هم افت و خیز و زد و خورد نداشت و علاقه مندان به فوتبال هم به دلیل شرایط، چاره ای جز در خانه ماندن و دنبال کردن بازی از قاب تلویزیون نداشتند.

این مسابقه به واسطه طرفداری مستقیم یکی از وزرا از یک تیم که اتفاقا آقای وزیر در ماه های اخیر چالش های بسیاری هم با صداوسیما داشته است و در ادامه انتقاد تند توام با نوعی توهین سرمربی تیم رقیب، با حاشیه های بسیاری پس از برگزاری همراه شد. و البته در پی جانبداری بی پروای وزیر، واکنش های انتقادی بعضی برنامه های ورزشی در تلویزیون هم شکل گرفت که بر پرهیز از افکندن تخم نفاق و جدایی بین هواداران تاکید می کردند و اینکه سعی کنیم با نگاهی ملی، خط جدایی بر هواداران تیم ها نکشیم. هر چند که در نهایت این نقدها هم حاشیه ساز و از مجری یکی از همین برنامه ها شکایت شد.

اظهارات وزیر، بار دیگر یکی از مجریان تلویزیون را هم به سخن واداشت که مدتی قبل اظهارات صریحش مبنی بر حمایت از یکی از تیم ها ـ با عبارت مشهور ... که کنایه ای است به وزیر ورزش برای مقطعی او را از آنتن تلویزیون دور نموده بود. این مجری با همان ادبیات مخصوص به خود، بار دیگر بر موضع خود درباره حمایت از تیم مورد علاقه خود تاکید نمود و البته به روایت داستانی جدید از ... پرداخت؛ عبارتی که بیشتر در صفحه های طرفداری یا صفحه های شخصی هواداران در فضای مجازی دیده می گردد اما پیش از این به یکی از فیلم های سینمایی طنز نیز راه یافته بود، و اکنون به ساحت رسانه ملی نیز نفوذ نموده است.

اما فارغ از نگاه هایی که بعد از این مسابقه شکل گرفت، گزارش بازی هم چندان خالی از مساله نبود. در این سال ها هر کدام از گزارشگران فوتبالی از سوی علاقه مندان، به جانبداری از یکی از تیم های پرطرفدار پایتخت متهم می شوند و البته این خشم و برآورد های هواداران، معمولا عملکرد متفاوتی را برای لغو اتهام ها از سوی آنها موجب نشده است. معمولا هم براساس همین پیش فرض ها، نمونه ها و شواهدی از نوع گزارش گزارشگر متهم به جانبداری استخراج و به عنوان سند عرضه می گردد؛ روندی که برای این مسابقه هم جاری شد.

در همین ارتباط خبرنگاران در گفت وگویی با محمدرضا منصوریان ـ مجری و گزارشگر باسابقه ورزشی ـ لزوم بی طرفی گزارشگرهای ورزشی در ارائه اطلاعات و حواشی یک مسابقه را به بحث گذاشته است.

منصوریان می گوید: به طور قطع و یقین مخاطب نسبت به هر کلامی که از زبان گزارشگر مطرح می گردد، می تواند عکس العمل متفاوتی داشته باشد و از آن راضی یا ناراضی گردد و زمینه فضای انتقادی برایش فراهم گردد.

او با اشاره به اهمیت و حساسیت های کار گزارشگران ورزشی، در این زمینه توضیح می دهد: گزارشگر یک مسابقه ورزشی، پل واسطی میان آن رشته ورزشی و مخاطبان است؛ پس ضروری است تا این کار را با ظرافت انجام دهد. طبیعی است که اگر فردی بخواهد بر اساس سلیقه خودش بدون توجه به آن رویداد ورزشی بیاناتی را مطرح کند و گفته های نادرستی را به مخاطب برساند در حق مخاطب ـ مخاطب یا بیننده رویداد ـ ظلم بزرگی می نماید. گزارشگری که می خواهد بیطرفانه گزارش کند، باید از همه علوم سررشته ای داشته باشد؛ علم جامعه شناسی، مردم شناسی و روانشناسی را بداند و دوره های قبل از پای میکروفون قرار دریافت را حتما بگذارند.

این کارشناس ورزشی، راحت قرار دریافت گزارشگران پای میکروفن را به فضای ورزش آسیب رسان دانسته و در توضیح ویژگی های یک گزارشگر واقعی می گوید: گزارشگر باید شخصیت صادقانه ای داشته و امانت دار درستی باشد. خیلی ها ممکن است در شرایط مستقیم تماشای یک رویداد قرار نگیرند و به وسیله رادیو یا تلویزیون رویداد ورزشی را دنبال نمایند و در جریان حواشی نباشند؛ اینجا خیلی مهم است تا گزارشگر صادق باشد. اگر بخواهد علایق شخصی اش را در گزارش دخالت دهد، ظلم نموده است. این اتفاق در نهایت به ضرر ورزش تمام می گردد و مخاطب را هم فراری می دهد.

منصوریان تاکید می نماید: ما حتما باید به گزارشگرانمان معرفت، شخصیت، انسانیت، شرافت، جوانمردی و خیلی از امور دیگر را آموزش دهیم. گزارشگران باید قبل از اینکه پشت میکروفن قرار می گیرند، به خیلی از آداب اخلاقی و انسانی مسلح شوند.

این گزارشگر باسابقه سپس با اشاره به افزایش اهمیت کار گزارشگران در دوران کرونا، به دلیل فراهم نبودن امکان تماشای مستقیم رویدادهای ورزشی توسط علاقه مندان، عنوان می نماید: الان بیش از هر زمان دیگری باید نقش گزارشگران پررنگ و عملکردشان به روز باشد. خیلی ها امکان حضور مستقیم در صحنه یک رویداد ورزشی را ندارند و خودشان را به صحبت های گزارشگری می سپارند که جریان مسابقه را تعریف می نماید. گزارشگر باید اطلاعاتی را به مخاطب بدهد که او را به طور کامل در جریان مسابقات قرار دهد. اگر گزارشگر موضوع را به شکلی بیان کند و رسانه ای همین مطلب را به شکل دیگری جلوه دهد، تناقضی ایجاد می گردد که مخاطب را گیج نموده و فراری می دهد. گزارشگر باید آن چیزی که می بیند و حواشی اش را به صورت واقع گرایانه مطرح کند نه اینکه بعضی از موضوعات را چون به ضرر تیم مورد علاقه اش است، نادیده بگیرد.

محمدرضا منصوریان در انتها تاکید می نماید: گزارشگری یک عشق و یک هنر است. گزارشگر باید با نفس خودش کنار بیاید و بر امیال شخصی اش غلبه کند که اگر نتواند این کار را انجام دهد، هرگز نمی تواند گزارشگر موفقی باشد.