کسب عنوان پایتخت کتاب ایران برای شهر ادیبان و عالمان عجیب نیست، کتاب چه جایگاهی در زندگی شیرازی ها دارد؟ - مجله فضای وب

جهت دریافت مشاوره خدمات تراکت های خلاقانه از بهترین و باتجربه ترین طراحان کشور همراه ما باشید. از طراحی تا چاپ تراکت های تبلیغاتی حرفه ای را با بهترین قیمت از ما بخواهید.

به گزارش خبرنگار از ، نام شیراز یادآور بزرگمردان ادب ایران، حافظ و سعدی و نام ملاصدرا فیلسوف بلند آوازه را در ذهن تداعی می نماید. گویی این شهر مامنی امن برای همه آنان است که می خواهند قلم به دست بگیرند و آثار ماندگار بنگارند.

علی سامی، سیمین دانشور، خاندان وصال شیرازی، فرصت الدوله شیرازی، قطب الدین شیرازی و صد ها نام ماندگار دیگری که در دوران های مختلف تاریخ، تالیفات بسیار در عرصه علم، فرهنگ و ادب دارند گواه این مطلب است که این شهر از گذشته های دور تا به امروز مورد توجه دوستداران علم، ادب و فرهنگ بوده است، کسب عنوان پایتخت کتاب ایران و عناوینی این چنین برای چنین شهری با چنان پشتوانه هایی چندان عجیب نیست و مطمئنا این شهر پر آوازه استحقاق آن را دارد که مورد توجه دنیایان به عنوان مهد پرورش علم و فرهنگ قرار بگیرد.

شیراز تا سال آینده عنوان ششمین پایتخت کتاب ایران را دارد، در این 12 ماه فرصت، باید زمینه حضور پربار در رقابت کسب عنوان پایتختی کتاب دنیا را برای خود فراهم کند. شیراز حالا باید خود را برای رویداد های بزرگ حوزه کتاب در ابعاد ملی و فراملی آماده کند و به نمایشگاه های کتاب تهران و فرانکفورت به عنوان دو نقطه عطف برای عرض اندام و نشان دادن توانایی های خود، نگاه ویژه داشته باشد.

مهم ترین عملکرد و برنامه های شیراز در دوره ششم همکاری نهاد های شهری در ترویج فعالیت های کتابخوانی، بازسازی قدیمی ترین کتابخانه درجنوب ایران، ایجاد باغ کتاب، ایجاد کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان، ایجاد شبکه شهروندان دوستدار کتاب، اعلام فرخوان انتخاب کتاب سال فارس و برنامه ویژه مفاخر اعلام شد.

با کسب عنوان پایتخت کتاب ایران مسئولان شیرازی از طرح ها و گام های بلند بعدی گفتند.

منوچهری مدیرکل کتابخانه های عمومی فارس در گفت وگو با خبرنگار از ، ضمن قدردانی از کوشش های اجرا شده در حوزه کتابخوانی شهر شیراز گفت: مشارکت مردم و همیاری و همکاری مسئولان و سازمان های مختلف به ویژه کتابداران توانای کتابخانه های عمومی شهر شیراز به عنوان سکان داران کتاب و کتابخوانی این پیروزیت را برای شهر فرهنگ و ادب رقم زد.

او با اشاره به اینکه عزم مسئولان و مردم برای ترویج کتابخوانی در شهر شیراز بیشتر خواهد شد، اضافه کرد: امیدوارم با کسب عنوان پایتختی کتاب برای شهر شیراز، شاهد گسترش برنامه های ترویجی کتابخوانی و بهبود فضا های کتابخانه ای در این شهر باشیم.

صابر سهرابی مدیر کل فرهنگ و ارشاد فارس در گفت وگو با خبرنگار از ، کسب عنوان پایتختی کتاب را نتیجه کوشش جمعی و گروهی دستگاه های فرهنگی و متولیان حوزه کتاب دانست و گفت: در این میان نقش استاندار و استانداری فارس، فرهنگ و ارشاد اسلامی، کتابخانه های عمومی استان، کانون پرورش فکری بچه ها و نوجوانان، صدا و سیمای مرکز فارس، معاونت فرهنگی شهرداری شیراز، مرکز حافظ شناسی، مرکز سعدی شناسی، حوزه های نشر، چاپخانه داران، کانون های آگهی و تبلیغات و همچنین رسانه های مکتوب و خبرگزاری های استان قابل توجه و ستایش است.

او ادامه داد: شبکه تاکسیرانان دوستدار کتاب، ورزشکاران دوستدار کتاب، مهد های کودک و مدارس دوستدار کتاب، پستچی های دوستدار کتاب، پاکبانان دوستدار کتاب و خیرین دوستدار کتاب به اجرا درآمده است و علاوه براین نویسندگان و نخبگان حوزه کتاب و کتابخوانی استان در سنین نوجوان تا بزرگسال، شناسایی و با تشویق و ترغیب آنها به توسعه فعالیت های مرتبط با کتابخوانی در این جهت گام های جدی برداشته شدو این برنامه ها همچنان ادامه خواهند داشت و در جهت دست یافتن به کسب عنوان پایتختی دنیا به کار گرفته خواهند شد.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، نامزد شدن شیراز به عنوان پایتخت کتاب دنیا و معرفی به یونسکو، افزایش بن خرید کتاب در نمایشگاه کتاب استانی، اختصاص بودجه دایمی به دبیرخانه پایتختی کتاب، یاری به توسعه زیرساخت های کتابفروشی های شیراز برای تعمیر، تجهیز و خرید کتاب، حضور مستمر و پررنگ در نمایشگاه های کتاب داخلی و خارجی مثل نمایشگاه بین المللی تهران و فرانکفورت آلمان، افزایش سرانه کتاب های اهدایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به استان فارس، افزایش سرانه خرید کتاب و حمایت از ناشران و عضویت دائم اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در شورای سیاست گذاری پایتختی کتاب ایران و ترکیب داوران این رویداد، بخشی از دستاورد های پایتختی کتاب ایران برای شیراز و فارس است.

کسب عنوان پایتخت کتاب ایران و توجه به سرانه پایین مطالعه در کشور این سوال در ذهن باقی است که آیا شیرازی ها به راستی کتابخوان تر هستند؟ کتاب چه جایگاهی در زندگی شان دارد؟

از جمله کسانی که می توانند به خوبی به این پرسش پاسخ دهند کتاب فروش ها هستند همان ها که با همه دغدغه های بالا بودن قیمت کتاب و پایین بودن سرانه مطالعه هنوز کتاب فروشی شان همان کتاب فروشی است و تبدیل به کباب فروشی یا مغازه پوشاک و فست و فود نشده است. کتابفروش های شیراز را می توان به طریقی مروجین فرهنگ کتابخوانی برشمرد.

حسن حق صفت که بیست سال به عنوان کتابفروش فعالیت دارد در گفت وگو با خبرنگار از ، سابقه آشنایی اش با این عرصه را 50 سال خواند و گفت: پدرم در خرمشهر چاپخانه دار و کتابفروش بود و بعد از جنگ کارش را با دستفروشی کتاب و صحافی کارش را ادامه داد.

او علت پابرجا ماندن خودش در عرصه کتابفروشی را عرضه کتاب های خاص و نایاب به ویژه در زمینه روانشناسی اعتیاد بیان کرد و اضافه کرد: اعتیاد و مسائل عصبی از جمله کتاب هایی است که امروز مورد احتیاج بسیاری است.

حسن حق صفت، درباره علت عنوان بهبودی بر روی کتابفروشی اش را همین نوع کتاب ها بیان کرد.

او از 20 سال پیش آغاز به جمع آوری کتاب در زمینه روانشناسی نموده، کتابفروشی کوچکش در بازار انقلاب شیراز پاتوقی برای گروه هایی که در زمینه ترک اعتیاد فعالیت می نمایند، بوده و این توجه باعث توسعه کار و نقل مکان گسترش فضای کارش شده است.

این کتابفروش، در پاسخ این سوال که آیا شیرازی ها به راستی کتابخوان هستند دغدغه اقتصادی را عامل بزرگی برای کتابخوان ها برشمرد و گفت: مردم توان خرید ندارند قیمت کتاب ها چند برابر شده، خیلی ها از من می خواهند اجازه بدهم از صفحات کتاب عکس یا کپی و بگیرند.

حق صفت گفت: کار خاصی که برای یاری به کتابخوان های کم درآمد نموده ام این است که در بخش رمان ها به مشتری این پیشنهاد را می دهم که کتاب را ببرند و هزینه اش را پرداخت نمایند. بخوانند و بعد کتاب را هر زمان که خواستند برگردانند و فقط کرایه کتاب را به صورت جزیی پرداخت نمایند.

او، علت کتابفروش ماندنش را علاقه پدر مرحومش به این کار و علاقه خودش می داند و معتقد است از بازخورد کسانی که به کتابفروشی او مراجعه می نماید پی برده است که پیروز بوده، ولی از بحث اقتصادی اصلا راضی نیست.

حق صفت، درباره عنوان پایتختی کتاب ایران گفت: کار فقط با اسم گذاشتن درست نمی گردد و امیدوار است شرایطی مهیا گردد که خریدن کتاب برای مردم راحت گردد.

به سراغ یکی کتابفروشی های بزرگ و قدیمی که در مرکز شهر شیراز واقع شده است، رفتم. کتابفروش در گفت وگو با خبرنگار از ، خودش را حمید فلاحی فرزند سید محمد حسن فلاحی از پیشکسوتان کتابفروش در شیراز معرفی کرد و گفت: من بعد از سال ها دوری از وطن دوباره به کشور بازگشتم و روز های بازنشستگی را با کتابفروشی سپری می کنم و قبل از من این کتابفروشی به وسیله پدرم و دیگر کارشناسان خبره این عرصه اداره می شده است نکته ای که در این مدت پی بردم این است که مردم کمتر از قبل کتاب می خرند. من هنوز روز های شلوغ و پر هیاهوی گذشته کتابفروشی را در خاطر دارم. البته کتاب ها کودک و نوجوان از جمله کتاب های پر فروش هستند و این مساله می تواند نوید بخش رویداد های خوبی در آینده باشد. او هم از کسانی گفت که اهل فرهنگ و ادب شعر و عرفان هستند معمولا می آیند و نمی توانند کتاب بخرند و در خاتمه با جمله دور می زنیم و برمی گردیم از کتابفروشی خارج می شوند.

فلاحی اضافه کرد: ما از معافی اقتصادیاتی برخودار نبودیم و درآمد کتابفروشی در حد مخارج آب و برق است، اما یاد آوری علاقه بسیار پدرش و این جمله او که ما با دادن کتاب به دست یک فرد می توانیم دانشی را به دیگری انتقال دهیم باعث انگیزه برای خودش می گردد.

فلاحی هم امیدوار است کسب عنوان پایتختی کتاب عاملی برای ایجاد شرایط برای خرید کتاب با قیمت مناسب تر گردد.

به سراغ یکی دیگر کتابفروشی های بزرگ شیراز رفتم. مسئول کتابفروشی در گفت وگو با خبرنگار از ، خودش را رضا عبدالهی با سابقه 25 سال فعالیت معرفی کرد و گفت: پدر بزرگم 50 هزار جلد کتاب داشت و او عاملی برای علاقمندی من به کتاب و کتابفروشی شد.

وی در پاسخ به علت خلوت بودن کتابفروشی را سرما و آغاز نشدن ترم تحصیلی دانشجویان بیان کرد و گفت: البته رکودی که بر بازار حاکم است و کم شدن قدرت خرید مردم و افزایش قیمت کتاب را نمی توان نادیده گرفت. بیشتر کتابخوان ها قشر متوسط و زیر متوسط هستند.

عبدالهی، شیراز را محل مناسبی برای فروش کتاب خواند و گفت: همکاران تهرانی هم این مساله را قبول دارند. انتشاراتی های تهران از نمایشگاه استانی شیراز استقبال می نمایند و بار ها شنیده ام که گفته اند ما در بسیاری از نمایشگاه های دیگر استانی مقدار قابل توجهی از کتابهایمان را برمی گردانیم اما! در شیراز نه تنها کتاب هایی که می آوریم فروش می رود بلکه چندین جلد هم دوباره به هر طریقی شده به نمایشگاه می آوریم.

عبدالهی، اظهار کرد: درباره راه حل ترویج بیشتر کتابخوانی باید روی بچه ها کار کرد مطمئنا بزرگسال بی تفاوت نمی تواند کودک کتابخوان تربیت کند و کودکی که با کتاب انس می گیرد این وسیله را جزو لاینفک زندگیش می پذیرد. مطمئنا آموزش و پرورش می تواند گام های موثری در این زمینه بردارد.

سعید نوبخت جوان 22 ساله ای است که حدود 3 ماهی در کتابفروشی آقای عبدالهی کار می نماید در گفت وگو با خبرنگار از ، علت فعالیت اش در این عرصه را علاقه خواند و گفت: 3 سالی است که رو به مطالعه جدی آورده ام و کتاب های رمان داستان داخلی و خارجی می خوانم به صورت دائمی عضو کتابخانه هستم.

به نظر این جوان کتابخوان گرفتار های زیاد مردم و قیمت زیاد کتاب ها باعث شده است که مردم کمتر کتاب بخرند و ضروری است یارانه های خوب روی کتاب ها اعطا گردد، کتاب های کتابخانه ها معمولا قدیمی است و به ندرت می توان کتاب های به روز را در آن دید.

به نظر این کتابفروش جوان کتاب ابزاری ارزشمند برای شکوفا فرهنگ است و اگر فرهنگ رشد کند باعث شکوفایی در همه زمینه ها می گردد.

محمد جاقتصادی ناشر و کتابفروش که بیش از 20 سال است در این عرصه فعالیت دارد در گفت وگو با خبرنگار از ، درباره فروش کتاب در شیراز گفت: از نظر نمایشگاهی فروش کتاب بسیار بالا است مخصوصا نمایشگاه های استانی فرصتی مناسب برای فروش کتاب است.

او برگزار نشدن نمایشگاه کتاب استانی فارس سال جاری را اتفاقی ناخوشایند برشمرد و اضافه کرد: بسیاری بن های کتاب نمایشگاه را سر فرصت و حوصله در کتابفروشی ها خرج می نمایند. تشکیل نشدن نمایشگاه استانی سال جاری فرصتی را از کتابفروشی ها دریغ کرد.

جاقتصادی، یکی از معضلات بالای کتاب در شیراز را قاچاق کتاب برشمرد و کتاب هایی بی کیفیت با 50 درصد تخفیف را فاجعه خواند و گفت: چنین کتاب هایی معمولا یا ترجمه بی محتوایی دارند یا کپی هستند؛ که به ناشر و کتابفروش ضربه می زند؛ و حتی قیمت های تخفیفی آنها هم واقعی نیست و معمولا فقط عنوان تخفیف را یدک می کشند.

جاقتصادی آمار فروش کتاب در شیراز را بالا خواند و این نکته را یاد آور شد که این آمار فروش تنها از آن شیرازی ها نیست و شهرستان های دیگر فارس و بعضی شهرستان های استان های همجوار هم یا کتابفروشی ندارند و یا کتابفروشی بزرگ در آنها موجود نیست. پس نمی توان آمار فروش بالای کتاب را فقط به پای شیرازی ها نوشت.

این کتابفروش شیرازی هم رکود کتابفروشی را مسئله ای بزرگ برشمرد و گفت: اگر مغازه برای خودت نباشد باید جمع کنی و در غیر این صورت هم باید علاقه داشته باشی، چون راه های بهتری برای کسب درآمد با سرمایه بالا موجود است.

جاقتصادی هم از علاقمندان بی پول کتاب های خاص با قیمت بالا گفت و هم از افراد بی تفاوت نسبت به اهمیت مطالعه. پدر و مادر هایی را در خاطر داشت که با وجود نداشتن شرایط اقتصادی مناسب، فرزندانشان را به کتابفروشی می آورند و از او می خواهند بهترین کتاب ها را ببیند و انتخاب کند.

او هم معتقد است فقط کسب عنوان نمی تواند عاملی برای ترویج فرهنگ کتابخوانی باشد و این عنوان وقتی ارزشمند می گردد که شرایط خرید کتاب هم تسهیل گردد.

ویژگی مشترک بیشتر کتابفروش های شیرازی این بود که آن ها سرمایه قابل توجه شان را با عشق و علاقه در این راه با وجود بی مهری بازار گذاشتند و امیدشان ترویج فرهنگ کتابخوانی است.

این مطلب صحیح است که فرد کتابخوان به هر طریق کتاب را جزو لاینفک زندگیش می داند و از راه های مختلف از جمله امانت دریافت کتاب آن را می خواند و یا هزینه خریدش را مهیا می نماید و گرانی کتاب بهانه نخواندن نمی گردد اما! مطمئنا اگر هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی و ثبت شیراز به عنوان پایتخت کتاب دنیا است باید شرایط بهتری برای چنین افرادی مهیا گردد و تا آن ها بدون دغدغه کتاب بخرند و بخوانند؛ از طرفی افرادی را هم باید در نظر گرفت که کتاب اولویت زندگی شان نیست و قیمت پایین تر کتاب می تواند عاملی باشد تا آن ها گرانی کتاب را بهانه ننمایند. شاید مقایسه قیمت کتاب با شکلات و آدامس عاملی شده تا گران بودن کتاب زیر سوال نرود، ولی در شرایطی که شیراز عنوان پایتخت کتاب ایران را کسب نموده است بهانه ها باید برای نخواندن کتاب حذف گردد باید منتظر شد و دید فیمت ها زیر سایه عنوان برای دوستداران کتاب تغییری خواهد داشت؟ یا ناشران در پایتخت ایران با دغدغه های کمتری فرصت فعالیت خواهند داشت؟