دلایل افزایش ضایعات محصولات کشاورزی در کشور چیست؟ - مجله فضای وب

به گزارش خبرنگار ، آنالیز ها از مزارع و واحد های کشاورزی نشان می دهد که سالیانه 30 تا 35 درصد محصولات کشاورزی تحت تاثیر عوامل مختلف از مزرعه تا سفره هدر می رود که این میزان ضایعات در محصولات استراتژیک گندم، جو و ذرت فاجعه محسوب می گردد.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که فرسوده بودن ماشین آلات، کشاورزی سنتی، بی توجهی به اجرای الگوی کشت و ناعادلانه بودن قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی از علل اصلی افزایش ضایعات و هدر رفت محصولات کشاورزی به شمار می رود و اجرای کشت قراردادی، واقعی شدن قیمت محصولات کشاورزی و نوسازی ماشین آلات در کاهش هدررفت محصولات از مزرعه تا سفره تاثیر بسزایی دارد.

ناگفته نماند که با کاهش ضایعات محصولات میوه و تره بار، رونق بخش کشاورزی و توسعه صادرات دیگر نیازی به درآمد های نفتی نیست.

حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم تا از علل اصلی افزایش ضایعات محصولات کشاورزی و راهکار های کاهش آن به منظور افزایش درآمد کشاورزان و رونق صادرات غیرنفتی با خبر شویم:

محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی از ضایعات 30 تا 35 درصدی محصولات کشاورزی اطلاع داد و گفت: اگرچه مسئولان ادعا می نمایند که ضایعات در بخش ماشین آلات و مکانیزاسیون حدود 4 تا 5 درصد است، اما آنالیز ها از مزارع و واحد های کشاورزی نشان می دهد که ضایعات ما در بخش کشاورزی بالاست.

وی با اشاره به اینکه بیش از 10 درصد ضایعات مربوط به ماشین آلات فرسوده است، اضافه نمود: با وجود فرسوده و قدیمی بودن ماشین آلات بویژه کمباین برداشت گندم و ذرت، در هنگام برداشت مشاهده می گردد که 2 طرف جاده از گندم های ریخته شده زرد رنگ است.

ملک زاده از هدر رفت محصولات کشاورزی به وسیله حمل و نقل و ریزش از کمباین و ماشین آلات اطلاع داد و گفت: در سیلو ها هم امکان دارد بخشی از محصولات فراوریی جزو ضایعات باشد.

رئیس نظام صنفی کشاورزی با اشاره به اینکه 10 درصد از ضایعات بخش کشاورزی مربوط به مسائل مکانیزاسیون، ماشین آلات و قدیمی بودن کارخانه ها و صنایع تبدیلی است، گفت: قدیمی بودن ماشین آلات کشاورزی علاوه بر آنکه منجر به افزایش ضایعات محصولات کشاورزی می گردد، در کاهش کیفیت محصولات فرآوری شده هم تاثیر گذار است.

وی قیمت منطقی و عادلانه خرید تضمینی محصولات کشاورزی را یکی از راهکار های اصلی کاهش ضایعات برشمرد و گفت: استفاده از ماشین آلات مدرن و تکنولوژی روز جهان، ارائه تسهیلات کم بهره و به صفر رساندن تعرفه واردات ماشین آلات کشاورزی از دیگر راهکار های کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در جهت حمایت از کشاورزان به شمار می رود.

این مقام مسئول کشاورزی سنتی را یکی دیگر از دلایل افزایش ضایعات محصولات کشاورزی گفت و اضافه نمود: با وجود قیمت های سرسام آور ماشین آلات و نبود قدرت خرید کشاورزان، فراورینمایندگان مجبور به استفاده از ماشین آلات قدیمی هستند که ارائه تسهیلات کم بهره و بدون بهره و حذف تعرفه واردات ماشین آلات موجب می گردد تا کشاورزان درآمد بیشتری از ناحیه فروش محصولشان داشته باشند.

سید جعفر حسینی مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی با اشاره به عوامل موثر در افزایش ضایعات محصولات کشاورزی اظهار کرد: ضایعات در محصولات کشاورزی متفاوت است، اما در محصولاتی همچون گندم، جو و ذرت دانه ای مربوط به ناوگان برداشت و فرسوده بودن آن است که به دلیل ریزش از پشت کمباین اتفاق می افتد.

وی اضافه نمود: ضایعات محصولات کشاورزی علاوه بر زیان فراورینماینده، ضربه مهلکی به اقتصاد کشور وارد می نماید.

حسینی ادامه داد: در بحث کلان فراوری، وقتی ریزش گندم در کشور ما از 3 درصد استاندارد جهانی به 10 تا 15 درصد می رسد ، این رقم در فراوری 15 میلیون تن گندم بسیار چشمگیر است و آسیب جدی به اقتصاد می زند.

این مقام مسئول با اشاره به اینکه ضایعات در محصولات تره بار به شدت بالاست، گفت: ضایعات در زمان برداشت محصولات سبزی و صیفی به سبب مکانیزه نبودن و نبود بازار مناسب اتفاق می افتد.

مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی با بیان اینکه قیمت نامناسب خرید تضمینی محصولات کشاورزی یکی دیگر از علل ضایعات محصولات محسوب می گردد، گفت: همه ساله بخشی از محصولات به علت قیمت نامناسب خرید تضمینی روی دست کشاورز می ماند و تبدیل به ضایعات می گردد. به عنوان مثال بخش عمده ای از برنج فراوریی و میوه در حوزه مصرف رستوران ها و منازل به هدر می رود.

وی با اشاره به راهکار های کاهش ضایعات محصولات کشاورزی گفت: اصلاح ناوگان ماشین آلات برداشت، اجرای الگوی کشت و کوشش برای توسعه صادرات محصولات کشاورزی علاوه بر حمایت از کشاورزان امری مهم در کاهش ضایعات سبزی و صیفی به شمار می رود.

مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی با تاکید بر واقعی شدن قیمت محصولات کشاورزی توضیح داد: با افزایش قیمت محصولات کشاورزی و رسیدن به نرخ واقعی، میزان مصرف اصلاح می گردد چرا که در هیچ جای جهان امکان خرید یک سبد میوه و خراب شدن نیمی از آن وجود ندارد که این امر نشان می دهد قیمت پایین مواد غذایی و محصولات کشاورزی در ایران نسبت به دیگر کشور ها، علت اصلی افزایش ضایعات و هدر رفت محصولات به شمار می رود.

علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی در گفت و گو با خبرنگار صنعت، تجارت و کشاورزی با اشاره به اینکه عوامل متعددی در ضایعات محصولات کشاورزی موثر است، اظهار کرد: اجرای الگوی کشت و کشاورزی قراردادی در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی نقش موثری دارد.

وی اجرای الگوی کشت یا کشاورزی قراردادی را مبتنی بر سفارش بر مبنای کیفیت و استاندارد های حمل و نقل و عرضه گفت و گفت: توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی نقش اساسی دارد.

خان محمدی ادامه داد: بنابر آمار سالیانه 28 تا 30 درصد محصولات کشاورزی هدر می رود که نهادینه کردن کشاورزی قراردادی و فراوری بر مبنای ثبت سفارش با استاندارد های مشخص در به صفر رساندن ضایعات تاثیر گذار است.

مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی درباره تاثیر الگوی کشت قراردادی در رونق بخش کشاورزی گفت: در حال حاضر کشت قراردادی در محصولاتی همچون چغندر قند، گندم و نیشکر انجام می گردد که انتظار می رود در تمامی محصولات انجام گیرد تا با فراوری بر مبنای ثبت سفارش و صادرات شاهد رونق بخش کشاورزی و تامین امنیت غذایی کشور باشیم.

خان محمدی در سرانجام توضیح داد: با اجرای الگوی کشت و کشاورزی قراردادی شاهد کاهش ضایعات، پایداری فراوری و ارتقای کیفیت هستیم که این امر به نفع فراورینمایندگان و مصرف نمایندگان است.