کرونا نفس هنرمندان صنایع دستی را به شماره انداخته است - مجله فضای وب

جریان چیست؟

پویا محمودیان، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی با حضور در این برنامه در سخنانی با بیان اینکه ایران سومین کشور فراورینماینده صنایع دستی جهان از لحاظ تنوع است، اظهار کرد: بیش از 95 رشته، فعال و صدرنشین جدول جهان از لحاظ ثبت شهرها و روستاهای جهانی است. همچنین 11 شهر و 3 روستا جهانی هستند که کشور ما صدرنشین این جدول است و سپس چین با فاصله نسبتا زیادی دومین کشور از لحاظ ثبت شهرها و روستاهای جهانی در جهان بحساب می آید.

او پیرامون اینکه کرونا نفس هنرمندان صنایع دستی را به شماره انداخته است، اضافه کرد: می توان گفت که تعریف ایران با سایر کشورهای جهان در حوزه صنایع دستی متفاوت است. در کشور ما صابون سازی و شمع سازی را جز صنایع دستی بحساب نمی آورند، اما در سایر کشورهای دیگر مانند آلمان اینطور نیست یا در کشور لبنان یکی از بارزترین صنایع دستی آنها صابون سازی است.

محمودیان با بیان اینکه خلاقیت و نوآوری موتور محرکه صنایع دستی نسل جدید است، گفت: اینکه روزی صابون سازی یا شمع سازی را در کنار هنرهای دیگری همچون قلم زنی، آبگینه، فرش، سفال، منبت و معرق به عنوان صنایع دستی به حساب بیاوریم، قطعا مستلزم بازنگری نظریه پردازان و کسانی است که از لحاظ تئوری اشراف کامل بر هنرهای صناعی این کشور با پشتوانه چند هزار ساله دارند، چرا که یکی از مزیت های ایران برای رشته های صنایع دستی پشتوانه چندهزار ساله آن است.

او یادآور شد: سه بخش معین آموزش، فراوری و فروش در حوزه صنایع دستی کشور تعریف شده است که هر کدام از این بخش ها، مستلزم برنامه ریزی های جداگانه و هماهنگ با جنس فعالیت خود است. اگر هر حوزه ای نقشه راه و برنامه مدون نداشته باشد، قطعا نمی تواند به هدف گذاری در جهت رشد و توسعه دست یابد.

محمودیان بیان کرد: تمام کوشش معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی در 31 استان کشور این است که بتواند یک برنامه جامع در حوزه صنایع دستی متناسب با ظرفیت های توریستی و میراث فرهنگی داشته باشد. صنایع دستی کشور از نداشتن برنامه ای مدون رنج نمی برد، چراکه در برنامه ریزی های کوتاه مدت و میان مدت در این حوزه، در هر سه حوزه توانستیم موفقیت های خوبی کسب کنیم و آنچه که در دست تدوین است، برنامه ریزی بلند مدت در این حوزه است. سندهای کشور در این حوزه از 2 تا 5 سال تدوین می شوند در حوزه هنر و صنایع دستی نیز با توجه به ظرافت های این حوزه این مسائل باید کاملا لحاظ شوند.

محمودیان با اشاره به اینکه نگرانی در حوزه از بین رفتن صنایع دستی نخواهیم داشت، گفت: از ابتدای دولت تدبیر و امید تا کنون، توانسته ایم از منسوخ شدن 99 رشته صنایع دستی جلوگیری کنیم و با برنامه ریزی آنها را به چرخه فراوری بازگردانیم که این نشان از یک برنامه ریزی مناسب دارد.

او با بیان اینکه بدون شک مشکلاتی در حوزه صنایع دستی وجود دارد، اضافه کرد: کرونا نفس صنعت گران و هنرمندان کشور را به شماره انداخته و ضرر و زیان بسیاری را متحمل شدیم. از اسفند سال گذشته تمام نمایشگاه ها، بازارچه ها صنایع دستی تعطیل بوده و صادرات چمدانی کشور با وقفه ها و رکودهای بی سابقه ای همراه بود و در کنار آن نبود توریست داخلی و خارجی و با توجه به شرایط مالی، صنایع دستی صندلی خود را در سبد خانوار از دست داده و این عوامل باعث شده تا صنعت گران و هنرمندان کشور زیان های بسیاری را متحمل شوند.

محمودیان اعلام نمود: سامانه ای در وزارت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی با تولی گری صنایع دستی و هنرهای سنتی و با هدف ساماندهی به شرایط کسب و کارهای صنایع دستی وجود دارد که یکی از عمده ترین رسالت های این سامانه ارائه مجوزهای فراوری کارگاه انفرادی، جمعی و کارت صنعتگری است. براساس آمار، بالغ بر 498 هزار نفر از کل 31 استان کشور در این سامانه ثبت نام شده اند. اما برآورد ما از خانواده عظیم صنایع دستی کشور چیزی بیش از 2 میلیون و 500 هزار نفر است که هنوز به این سامانه رجوع نکردند و اطلاعات آنها ثبت نشده است. امید است با هدف گذاری انجام شده، اطلاعات سایر عزیزان نیز در این سامانه ثبت و ضبط گردد.

محمودیان درباره ویژگی های این سامانه نیز شرح داد: افرادی که در این سامانه ثبت نام می نمایند، دارای کارت شناسنامه هنرمندان خواهند شد که به این واسطه می توانند در نمایشگاه های داخلی و خارجی شرکت نمایند و از تسهیلات و بیمه بهره ببرند.

معاون صنایع دستی همچنین اظهار داشت که آیین نامه ماده 14 به دیبرخانه هیات دولت برای تصویب و ابلاغ فرستاده شده و حداکثر تا یک ماه دیگر شاهد ابلاغ آیین نامه ماده 15 نیز در کمیسیون اصلی فرهنگی هیئت دولت خواهیم بود.

او در انتها گفت: بر اساس آمار گمرکات از سال 93، تا قبل از شرایط کرونا صادرات صنایع دستی با رشد پیوسته روبه رو بود و مهمترین چالش در حوزه صنایع دستی بحث فروش است. فروش کلیدی ترین و اساسی ترین مسئله صنایع دستی ما است.

آیا واقعا صنایع دستی صدرنشین است؟

سیدغنی نظری خانقاه، سخنگوی فراکسیون صنایع دستی مجلس شورای اسلامی نیز در سخنانی اظهار کرد: صنایع دستی نتوانسته وارد عرصه عمومی جامعه گردد و در بین مردم حضور داشته باشد. در رسانه ملی به راحتی عنوان می گردد که کشور ما در حوزه صنایع دستی صدرنشین است، اما آیا واقعیت های بیرونی نشان دهنده این مسئله است و آیا در بعد کیفیت نیز صدرنشین هستیم؟

خانقاه ادامه داد: در بحث هایی که در جلساتی که تا به امروز با وزارت میراث فرهنگی توریستی و صنایع دستی داشتیم، محور بحث در مجموع سه جلسه، 80درصد در حوزه توریستی، 20 درصد در حوزه میراث فرهنگی و صفر درصد در حوزه صنایع بوده و متاسفانه نگاه وزارت به این موضوع عملا نشان دهنده اهمیت به حوزه صنایع دستی نیست.

وی با بیان اینکه آمارها در حوزه های مختلف صنایع دستی، توریستی و میراث فرهنگی چندان بازگوی واقعیت نیست، گفت: یک دهه است که شرایط صنایع دستی کشور فرایند نزولی داشته و نمی توان گفت که تنها کرونا عامل بوده بلکه کرونا مزید بر علت است.

خانقاه با بیان اینکه قانون جامع حمایت از هنرمندان صنای دستی در مجلس به تصویب رسیده، شرح داد: از لحاظ قانون در این حوزه هیچ گونه مسئله ای وجود ندارد، برای بهره مند شدن ذی نفعان این قانون، باید آیین نامه اجرایی وجود داشته باشد و باید دولت به تنظیم آن بپردازد.

او تاکید نمود: واقعیت این است که از ظرفیت رایزن های فرهنگی در حوزه صنایع دستی غافل شده ایم. این درحالی است که نزدیک به 80 رایزن فرهنگی در خارج از کشور داریم که می توانند در امر فرهنگسازی به ما یاری نمایند. خانقاه همچنین با اشاره به اینکه بحث سازمان های مردم نهاد مغفول واقع شده، گفت: در حوزه صنایع دستی باید سازمان های مردم نهاد تشکیل و حمایت شوند.