درآمد میلیاردی کلاس های آموزشی بورس! - مجله فضای وب

اشاره رحیم به سیر صعودی شاخص کل بورس تهران در هفته های گذشته و عبور از مرز یک میلیون واحدی است. کاهش حدود 40 درصدی ارزش پول ملی طی دو سال اخیر و رکود سنگین در بازار های مختلف مانند مسکن، طلا و دلار در کنار رشد پیوسته بازار بورس در هفته های اخیر باعث شده مردم برای حفظ سرمایه شان به فکر خرید سهام بیفتند. آن ها پیش نیاز ورود به این بازار را در یادگیری مفاهیم بورسی دیده اند. به همین دلیل خرید کتاب های بورسی رشد کرده است: قیمت کتاب های بورسی از 50 هزار تومان شروع می شود و تا 275 هزار تومان هم می رسد. البته مردم بیشتر کتاب تحلیل تکنیکال می خرند که حدود 95 هزار تومان است. کتاب صفر تا صد بورس هم خریدار دارد. قیمت این کتاب 50 هزار تومان است. برخی ها هم 5- 4 جلد کتاب می خرند.

رحیم می گوید از اوایل اردیبهشت ماه تا به امروز (اواسط اردیبهشت ماه) روزانه حدود 40 عنوان کتاب بورسی فروخته است که با یک حساب سرانگشتی 800 جلد طی 20 روز گذشته می شود. بیشتر مردم کتاب تحلیل تکنیکال می خرند که به این ترتیب میزان فروش رحیم، فقط از کتاب های بورسی حدود 76 میلیون تومان بوده است. در میدان انقلاب ده ها کتابفروشی دیگر هم وجود دارد که آن ها هم از افزایش 30 تا 70 درصدی فروش کتاب های بورسی شان خبر می دهند. البته این فقط یک سوی ماجراست. در هفته های اخیر بسیاری از شهفرایندان اقدام به ثبت نام در کلاس های آموزشی بورس کرده اند که شهریه شان برای یک ترم حدودا یک ماهه بین 250 هزار تومان تا 4 میلیون و 500 هزار تومان است.

رشد 30 تا 60 درصدی خرید کتاب بورسی

در همه اقتصاد ها حضور در بازار بورس با ریسک همراه است، اما این چالش در اقتصاد ایران به مراتب جدی تر به نظر می رسد، چون رشد مالی منفی است و تولید ملی با تورم بالای 60 درصد همراه است. ضمن این که مردم به دلیل رکود در بازار های مختلف و هراس از دست دادن سرمایه شان، چاره ای جز انتخاب بورس نداشته اند. این در حالی است که آمار ها نشان می دهد حداکثر 13 درصد ایرانی ها با سازوکار بازار سهام آشنایی دارند. برخی از مردم تصور می کنند با خرید کتاب می توانند خود را در برابر ضرر و زیان احتمالی بورس بیمه کنند، اما کتابفروشی های میدان انقلاب چندان به این ماجرا امیدوار نیستند. داود در ورودی کتابفروشی اش ایستاده. طی روز های اخیر فروش کتاب های بورسی او حدود 30 درصد رشد داشته است. می گوید: به علت شیوع ویروس کرونا مشتری های ما خیلی کم شده، اما از همان 10 نفر که روزانه برای خرید کتاب می آیند، سه نفرشان کتاب بورسی می خواهند. به نظر من 90 درصد این افراد اگر فقط به کتاب متکی شوند، ضرر می کنند، چون با کتاب خواندن نمی شود در بورس پیروز شد.

در چند قدمی، کتابفروشی دیگری وجود دارد که فروش کتاب های بورسی اش 70 درصد بیشتر شده است. مسئول فروش این کتاب ها احمد است. نگاهی به پیاده روی انقلاب می اندازد و می گوید: در روز های گذشته هر کسی از در مغازه پایش را داخل گذاشت، کتاب بورسی می خواست. بیشترشان تیپ کارمندی دارند، اما در بین شان از قشر کارگر هم بود.

به گفته احمد مشتری ها بیشتر کتاب تحلیل تکنیکال را می خرند که 95 هزار تومان قیمت دارد. البته همه مردم برای خرید کتاب بورسی به میدان انقلاب مراجعه نمی کنند و برخی ها کارشان را با سایت های آنلاین فروش کتاب راه می اندازند. یکی از این سایت ها آدینه بوک است که بررسی های شهفرایند نشان می دهد از بین 10 کتاب پرفروش 90 روز اخیر این سایت، هشت مورد آن مربوط به کتاب های بورسی است.

درآمد میلیاردی کلاس های آموزشی بورس

خرید کتاب بورسی فقط یک سوی ماجراست. در هفته های گذشته بازار کلاس های آموزشی حضوری و غیر حضوری بورس رونق بالایی گرفته است. یکی از کارشناسان شرکت های کارگزاری به شهفرایند گفته است که طی هفته های اخیر، مشتری های این شرکت ها و همچنین متقاضیان کلاس های آموزشی حداقل سه تا چهار برابر رشد کرده است. این کلاس ها بین 250 هزار تومان تا 4 میلیون و 500 هزار تومان شهریه برای یک ترم حدودا یک ماهه دریافت می کنند. به طور متوسط در هر کلاس حدود 30 نفر حضور دارند که مجموع شهریه شان در یک ترم بین 7,5 میلیون تا 135 میلیون تومان می شود. ده ها شرکت بزرگ و کوچک آموزشی بورس در ایران وجود دارد که با توجه به ارقام تخمین زده شده، درآمد میلیاردی طی روز های گذشته کسب کرده اند.

زهرا پرستار است. او حدود 20 میلیون تومان پس انداز دارد و می خواهد آن را در بورس سرمایه گذاری کند. چند روزی است که در کلاس های آموزشی بورس شرکت کرده و حالا برای خرید کتاب مورد نیازش به میدان انقلاب آمده است. صدایش از پشت ماسک، بم و گرفته می آید: شهریه کلاس آموزشی من حدود 3 میلیون و 700 هزار تومان است. البته من یک میلیون تومان کمتر دادم، چون یکی - دو ماه قبل ثبت نام کرده بودم. حدود 38 نفر در کلاس ما هستند که بیشترشان از قشر متوسط به نظر می رسند. البته از قشر کارگری هم در بین ما بود. برخی هایشان خانه خود را فروخته اند تا در بورس سرمایه گذاری کنند. تا حالا هم سود کرده اند.

همزمان با رکوردشکنی شاخص کل بورس تهران، بسیاری از کارشناسان و حتی کننده های مجلس نسبت به سقوط شاخص در آینده ای نزدیک هشدار داده اند. به گفته موسوی لارگانی، کننده مجلس کل نقدینگی وارد شده به بورس در سال 98 حدود 30 هزار میلیارد تومان بود، اما همین میزان فقط در فروردین امسال به 20 هزار میلیارد تومان رسیده است و همچنان نیز سیر صعودی دارد. او هشدار داده مردم با آگاهی کامل وارد بورس شوند و پیش بینی نوسانات را داشته باشند.

زهرا کتاب را از فروشنده می گیرد و درباره نگرانی ها از حباب شاخص کل بورس می گوید: فعلا که حباب نداشته است و خیلی ها سود کرده اند. باید حواس آدم جمع باشد. تورم خیلی بالاست و ارزش پول مان هر روز دارد کمتر می شود، باید فکری به حال سرمایه مان بکنیم.

غرش اگزوز موتورسیکلت، صدای زهرا را می دزدد. در ورودی کتابفروشی، یک دستگاه موتورسیکلت متوقف می شود. راکب آن پسری حدودا سی ساله است. کلاه کاسکت را از سرش برمی دارد و از همان جا با صدای بلند نام یک کتاب بورسی را به زبان می آورد: تحلیل تکنیکال داری داداش؟ او هم در کلاس های آموزشی ثبت نام کرده است: کلاس ها بین 1,5 تا 3.5 میلیون تومان شهریه می گیرند. یکی - دو سال پیش کمتر بود، اما حالا که متقاضی ها زیاد و شهریه ها هم گران تر شده است. من با موتورم مسافرکشی می کنم. حدود 10 میلیون تومان داشتم که در بورس گذاشته ام. چند تا کتاب بورسی هم خوانده ام و تسلط دارم. به گفته کارشناس یکی از شرکت های کارگزاری بورس، متوسط معقول شهریه برای کلاس های آموزشی بورس حدود 500 هزار تومان است.

مردم ضرر می کنند؟

در هفته های گذشته، دولت به رونق بازار سهام تأکید و از آن با عنوان مردمی کردن اقتصاد یاد کرده است، اما در سوی مقابل، بیشتر کارشناسان نگران سقوط شاخص کل و تکرار بحران های مالی همچون ضرر 30 هزار میلیارد تومانی موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز در سال های گذشته هستند. یک جامعه شناس مالی با بیان این که سود شرکت های بورسی ناشی از بازده سرمایه آن ها نیست، به وجود رد پای رانت های دولتی در بروز بخشی از این اتفاق تأکید می کند و به شهفرایند می گوید: گرایش مردم به بورس دو دلیل عمده دارد؛ نخست این که بازار های جانبی مثل مسکن و طلا در رکود است و مردم نگران از دست دادن سرمایه شان هستند. دوم هم این که به علت سهام عدالت، یک نوع توفیق اجباری به وجود آمده تا افراد بیشتری در بورس شرکت کنند.

علی اصغر سعیدی رشد مالی و توسعه فرهنگ ریسک پذیری را دو فاکتور مهم برای ورود به بازار سرمایه می داند: هیچ کدام از این فاکتور ها در حال حاضر وجود ندارد. رشد مالی ایران منفی و بازار های مختلف در رکود است. در واقع اکنون بازار سهام تا حدود زیادی، کننده تحولات مالی ایران نیست. از سوی دیگر حضور در بورس نیازمند تخصص است. در حالی که با کتاب خواندن فقط می توان یک دانش سطحی به دست آورد.

او به فقدان فرهنگ ریسک پذیری در ایرانی ها اشاره می کند و می گوید: مردم ایران علاقه زیادی به یک شبه پولدارشدن دارند. این یک فرهنگ تاریخی است. مسأله دیگر هم این که فرایند تدریجی آشنایی با بورس در جامعه ایران شکل نگرفته است و مردم به دلیل برخی تحولات در سایر بازار ها به این سمت کشیده شده اند؛ بنابراین فرهنگ ریسک پذیری شان پایین است و ممکن است در آینده با ریزش احتمالی شاخص بورس، شاهد واکنش های اعتراضی آن ها باشیم.

این استاد جامعه شناسی مالی دانشگاه تهران ادامه می دهد: اگر شاخص کل سقوط کند، مردم از دولت انتظار خواهند داشت که خسارت واردشده به آن ها را جبران کند. دقیقا همان اتفاقی که درباره موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز رخ داد و همه گفتند دولت برای پرداخت پول مالباخته ها، دست در جیب مردم کرده است.

سعیدی ماجرا را چندان هم نگران کننده نمی داند. از نظر او ممکن است با حضور مردم در بورس، تغییراتی در شکل مدیریت شرکت های مختلف رخ بدهد: تنوع سهامدار ها ممکن است بر مدیریت شرکت ها تأثیر بگذارد. در این شرایط دولت هم نمی تواند خواسته های سهامدار ها را با یک مدیریت شبه دولتی یا خصولتی پاسخ بدهد. این مسائل می تواند تا اندازه زیادی سیاست گذاری ها را هم تحت تأثیر خود قرار بدهد.

در هفته های گذشته میلیون ها ایرانی پول خود را در بورس سرمایه گذاری کرده اند. خیلی از آن ها درآمد بالایی ندارند و ترس از دست دادن سرمایه شان آن ها را به خرید سهام واداشته است. برخی از آن ها حتی برای خرید کتاب های بورسی، سراغ کتابفروشی ها نرفته اند و ترجیح داده اند از دستفروش ها خرید کنند. حمید کتاب هایش را روی چند ردیف نایلون در پیاده روی انقلاب چیده است. همان طور که مشغول پاک کردن گردوخاک از روی کتاب هاست، می گوید: فقط همین امروز 10 تا مشتری داشتم که کتاب های بورسی خریدند. من این کتاب ها را 10 تا 15 هزار تومان می فروشم. همه قشری هم برای خرید می آیند.

یکی از همکارانش با چرخ دستی سر می رسد. حمید نگاهش را به او می دوزد و می گوید: این دوستم هم در بورس پول گذاشته است...