شمس الدین ایلاقی شاگرد ابن سینا در حکمت و طب - مجله فضای وب

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری خبرنگارانـ بارها شنیده ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل کوشش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن ها پیش خشت به خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و عظیمان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه چینی از این خرمن دانش و فرهنگ، از جلد اول کتاب تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران تألیف دکتر علی اکبر ولایتی که به سال 1392 در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده ایم.

ابوعبدالله محمد، پسر یوسف ایلاقی، ملقب به شرف الدین، شرف الزمان و شمس الدین، حکیم و طبیب قرن پنجم هجری است.

تاریخ تولد و تاریخ دقیق مرگ وی دانسته نیست؛ بنا بر بعضی منابع، او در جنگ قطوان که در 536ق رخ داد، کشته شد. آنچه از زندگانی وی می دانیم چند سطری بیش نیست. وی در ایلاق مزغانه به دنیا آمد. شاگرد ابن سینا بود و در صناعت طب و فنون حکمت از این حکیم نامدار پیروی می کرد.

بهمنیار بن مرزبان، از شاگردان ابن سینا و ابوالعباس لوکری مروزی از فیلسوفان عظیم در زمینه تعلیمی فلسفه در قرن پنجم و ششم هجری، استادان دیگر ایلاقی بودند.

ایلاقی از طبیبان ماهر عصر خود بود. همچنین با فریدالدین عمر بن غیلان بلخی و حکیم ابوالفتح عمر بن ابراهیم هم عصر بود.

ایلاقی در مسائل نظری و عملی حکمت بسیار توانا بود و آثاری نیز پدید آورد؛ از جمله:

1. الاسباب و العلامات، در طب؛

2. الفصول الایلاقیة فی الکلیات الطبیه، کتاب مهم او در پزشکی است که مختصری است از کتاب قانون استادش، ابن سینا. این کتاب را فصول ایلاقیه و مختصر القانون نیز می گویند. با توجه به اهمیت کتاب قانون، شروح متعددی بر این کتاب نوشته شده است.

کتاب های اللواحق، دوست نامه، سلطان نامه، و الحیوان نیز به او نسبت داده شده است.

4104/پ