ژئوپارک طبس رای یونسکو را گرفت - مجله فضای وب

به گزارش خبرنگاران، علیرضا امری کاظمی، ارزیاب و عضو شورای عالی ژئوپارک های دنیای یونسکو در گفت وگو با ایسنا، خاطرنشان کرد: دقایقی پیش (پنجشنبه 17 آذرماه 1401) ژئوپارک طبس به عنوان سومین ژئوپارک دنیای ایران، رأی مثبت شورای عالی ژئوپارک های دنیای یونسکو را دریافت کرد.

ارزیاب بین المللی ژئوپارک های دنیای یونسکو و مشاور ژئوپارک طبس در آذرماه سال 1400 از ارسال پرونده درخواست عضویت ژئوپارک طبس در شبکه های ژئوپارک های دنیای یونسکو پس از چهار سال آماده سازی زیرساخت های ژئوسایت ها و آموزش، خبر داده بود.

به گفته امری کاظمی؛ حکم تنفیذ ژئوپارک طبس پس از تایید هیات اجرایی یونسکو در بهار صادر می گردد.

مطالعات ژئوپارک طبس از سال 1389 شروع شده است، این ژئوپارک با مساحت 22 هزار و 771 کیلومتر مربع دارای 39 ژئوسایت است که جذابیت های زمین شناختی فرهنگی و طبیعی قابل توجهی را در خود دارد و یکی از مراکز مورد توجه خاص زمین شناسان ایران و دنیا است.

ژئوپارک طبس در شمال غربی استان خراسان جنوبی و در مسیر ارتباطی جنوب و غرب به شرق و شمال شرق ایران، در منطقه ای با اقلیم بیابانی همراه با آب و هوای گرم و خشک قرار گرفته است. این ژئوپارک سه بخش مرکزی، دیهوک و دستگردان را در بر می گیرد. تنوع بالای پدیده های کم نظیر زمین شناسی موجب شده تا این منطقه در میان زمین شناسان به بهشت زمین شناسی ایران مشهور گردد.

در این ژئوپارک، سیر تحولات کره زمین از بیش از 540 میلیون سال پیش (پرکامبرین) تا حدود 100 میلیون سال پیش (اوایل کرتاسه) را بدون کمترین وقفه زمانی می توان مشاهده کرد، در حالی که توالی های دوران اول زمین شناسی (پالئوزوئیک، 540 تا 250 میلیون سال پیش) آن در ایران و غرب آسیا بی نظیر است. (وب سایت ژئوپارک طبس)

ژئوپارک طبس در کنار جایگاه مهم در زمین شناسی ایران، ظرفیت های زیست محیطی، تاریخی و فرهنگی را نیز در خود جای داده است. باغ تاریخی گلشن به عنوان نمونه ای شاخص از باغ های ایرانی با قدمتی حدود 250 سال، امامزاده حسین ابن موسی الکاظم برادر امام رضا (ع)، ارگ کهن طبس، سد کهن کریت، طاق شاه عباسی، کال جنی و کال سر در، از جمله مهم ترین داشته های این ژئوپارک در کنار گونه های گیاهی و جانوری آن، به حساب می آیند.

ژئوپارک طبس، روستاها و منطقه ها نمونه گردشگری نظیر خرو، کُریت، اِصفَهک، نایبند، پِیکوه، پیرحاجات، اسفندیار، سُرُند و مُودر و اِزمیغان را نیز در برمی گیرد.

پیش از طبس و بعلاوه تا قبل از تایید دنیای شدن ژئوپارک ارس، قشم تنها ژئوپارک ایران و خاورمیانه محسوب می شد. ژئوپارک قشم از سال 1385 به عضویت شبکه دنیای ژئوپارک های یونسکو عایدی. در سال 1391 به علت ناتوانی در انجام معیارهای ثبت دنیای، کارت قرمز گرفت و از این شبکه خارج شد. در سال 1396 پس از برطرف معایب و اصلاح مدیریت، دوباره در شبکه ژئوپارک های یونسکو پذیرفته شد و اکنون با 2063 کیلومتر مربع یکی از باسابقه ترین ژئوپارک های غرب آسیا و خاورمیانه شناخته می گردد. این ژئوپارک در جلسه شورای عالی یونسکو که شهریور 1401 در تایلند برگزار گردید، کارت سبز این شورا را گرفت و درفهرست ژئوپارک های دنیای ماندگار شد.

ژئوپارک ارس که پرونده آن از سال 1387 باز شده بود، در شهریورماه 1401 تایید یونسکو را برای ثبت دنیای دریافت کرد که به گفته امری کاظمی در بهار 1402 حکم آن تنفیذ خواهد شد. قلمرو ژئوپارک ارس (دومین ژئوپارک دنیای ایران) با مساحت 1670 کیلومتر مربع که دارای 31 ژئوسایت است، در محدوده جلفا در استان آذربایجان شرقی واقع شده است.

ژئوپارک ها و به عبارتی پارک های زمین شناسی (Geology Park)، گستره ای از پدیده ها و میراث زمین شناسی، جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی ارزشمند هستند که باید توان بالا بردن توسعه مالی جوامع محلی و جلب همکاری های مردمی را داشته باشند و به صورت پایدار حفظ و مدیریت شوند. یونسکو به منظور درک دوره های زمین شناسی منطقه های را به عنوان ژئوپارک تعیین نموده است. ایده تاسیس ژئوپارک در سال 1999 عملی شد.