شیر مادر؛ مکملی برای جسم و روح کودک - مجله فضای وب

رشد مغزی، تکامل جسمی و فیزیکی، آرامش روحی، کاهش مسائل گوارشی، افزایش قدرت تکلم و ... تنها گوشه ای از فواید تغذیه نوزاد با شیر مادر است! اگر بر این موضوع آگاهی یابید که به همان اندازه که شیر مادر برای نوزاد مفید است به همان اندازه هم شیر دهی بر سلامت مادران اثرگذار است فکر خوراندن شیر خشک به نوزاد خود را به کلی از سر بیرون می کنید.

یک متخصص تغذیه در کردستان گفت: شیر هر پستانداری مخصوص و متناسب با نیازها و رشد فردی فرزند خود اوست و شیر انسان هم نسبت بە سایر پستاندارها از مقادیر بسیار زیادی پروتئین، چربی و کربوهیدرات برخوردار است؛ در واقع شیر انسان و شیر مادر برای فرزند می تواند بە رشد مغز و تکامل فیزیکی و جسمی نوزاد کمک کند.

سارا فوضی در گفت وگو با خبرنگاران در مورد مزایای تغذیه نوزاد با شیر مادر اظهار کرد: شیر انسان مختص فرزند انسان است و همه فرآوردەهایی کە بە نام جایگزین ساختە می شوند قابل مقایسە از لحاظ تغذیەای با شیر مادر نیستند؛ شیر مادر عالی ترین و منحصر به فردترین و بهترین مادە غذایی ممکن است که انسان می تواند بە کودک خود هدیە دهد.

فوضی شرح داد: شیر مادر مقادیری از ترکیبات را بە لحاظ سرشتی و طبیعی در خود دارد که شیرهای مصنوعی و شیر خشک فاقد آن هستند.

وی نام کرد: در شیرهای خشک معمولا اندازه و اندازه فرآورده های موجود تغییر پیدا می کند؛ اما شیر مادر ترکیبات غذایی مهم تری را در خود دارد و هضمش برای نوزاد بسیار بهتر است و نوزاد دچار نفخ رفلاکس و کولیت نمی شود و به نسبت دیگر نوزادان مسائل سیستم گوارشی را کم تر تجربه خواهند کرد.

فوضی ادامه داد: دچار شدن به واکنش ریفلاکس گاستروازوفاژیال در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می کنند به نسبت نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می کنند؛ بسیار کم تر است.

وی اضافه کرد: شیر مادر بە دفع مکونیوم از بدن نوزاد کمک می کند؛ هنگام تولد رودە کودک حاوی موادی همچون مکونیوم است کە کلسترول یا آغوز تشکیل شدە در پستان مادر به تنهایی بە دفع این مادە از بدن نوزاد کمک می کند.

فوضی بیان نمود: بیشترین غلظت فاکتور رشد اپیدرم در آغوز یا کلستروم است و همین سبب تکامل رودە نوزاد و رشد سریع دستگاە گوارش می شود کە بسیار حائز اهمیت است؛ شیر مادر در شیرخواری کە از روزهای اول پس از زایمان از شیر مادر تغذیە کردە، می تواند در تکامل رشد سریع تر دستگاە گوارش نوزاد تاثیرات مثبتی داشتە باشد و ابتلا به مسائل گوارشی را در نوزاد کاهش می دهد.

فواید تغذیه کودک با شیر مادر

به گفته این کارشناس بهترین و مفیدترین تغذیه نوزاد شیر مادر است و به هیچ وجه روش های جایگزین شیر مادر توصیه نمی شود، زیرا شیر مادر می تواند روی رشد تکامل سلامت و تغذیە نوزاد از بدو تولد بە نحو احسن تاثیرگذار باشد مگر در مواردی کە نوزادی نارس متولد شده و یا مادر مسائلی بە لحاظ سلامت داشته و قادر نیست که فرزند خود را با شیر مادر تغذیە کند.

سارا فوضی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم کە بە مزایای بهداشتی، تغذیەای، ایمنی، روانشناختی و محیطی تغذیە با شیرمادر اشاره کنیم، می توان گفت شیردهی بە محض تولد تمام مزایا را می تواند برای نوزاد تازە متولد شده؛ داشتە باشد.

وی شرح داد: همه تحقیقات اجرا شده در این حوزه حاکی از آن است که نوزاد تازە متولد شدە در 6 ماهه نخست زندگی باید از شیر مادر تغذیە کند و زیرا سبب کاهش مسائل اسهالی و عفونت دستگاه تنفسی در نوزاد می شود.

فوضی نام کرد: تغذیە با شیر مادر سبب برقراری ارتباط عاطفی کودک با مادر از بدو تولد می شود، وقتی نوزاد از پستان مادر تغذیە می کند در واقع این رابطە عاطفی با مادر و تحمل درد زایمان راحت تر و سبب پذیرش فرزند از طرف مادر می شود.

وی ادامه داد: تغذیە کودک تا 6 ماهگی باید با شیر مادر و از 6 ماهگی بە بعد غذاهای کمکی و تغذیەهای تکمیلی نوزاد بر اساس جدول رفرنسمون و یا مرجع از طرف مراکز جامع سلامت کە بە مادران تحویل دادە می شود؛ در نظر گرفته شود.

فوضی اضافه کرد: سیستم گوارشی نوزاد هنگام تولد کامل نیست؛ چون نفوذپذیر است و همە باکتری ها و سموم می توانند از جدارە آن عبور کنند این نفوذپذیری در روده کودکی کە با شیر خشک تغذیە می شود خیلی آهستە تر کاهش پیدا می کند؛ منتها براساس تحقیقاتی کە در حوزە تغذیە با شیر مادر انجام شدە بە این نتیجە دسترسی پیدا کردند کە در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند؛ سیستم گوارشی نوزاد خیلی بهتر و سریع تر انجام و در مقابل بسکمک از باکتری ها و سموم محافظت می شوند.

وی اضافه کرد: نوزادانی کە با شیر مادر تغذیە می شوند سیستم ایمنی بدنی بهتری دارند و در بزرگسالی کمتر دچار بیماری های ویروسی و باکتریایی می شوند.

به گفته این کارشناس تغذیه، بچه هایی کە از شیر مادر تغذیە می کنند، آنتی بادی های بدن مادر از طریق شیر بە آن ها منتقل می شود و حدود 80 درصد از سلول های شیرمادر ماکروفاژهایی هستند کە باکتری ها قارچ ها و ویروس ها را از بین می برند.

سارا فوضی تاکید کرد: شیرخوارانی کە از شیر مادر تغذیە می کنند در مقابل بسکمک از بیماری های پنومونی، بوتولیسم، برونشیت، عفونت های استافیلوکوکی، آنفولانزا، عفونت های گوش و سرخک محافظت می شوند.

وی اظهار کرد: در بدن مادران هم یک سری آنتی بادی هایی تشکیل می شود کە باعث افزایش سیستم ایمنی بدن مادر می شوند در حالی که شیرخشک فاقد این مزایا است.

فوضی با اشاره به اینکه بعضی از نوزدان در اثر زایمان های زودرس بە صورت ناقص متولد می شوند؛ گفت: ترکیب شیر این مادران در نوزاد نارس در ماه اول تقریبا شبیە بە آغوز یا کلستروم است و کیفیت آن کمی فرق دارد اما تحقیقات انجام شدە نشان می دهد کە لازم است حتی این مادران هم به نوزاد نارس خود حتی شده به مقادیر بسیار کم از شیر خود را به بچه بدهند؛ زیرا پاسخ های عصبی- رفتاری بهتری در مورد تکامل های حرکتی نوزادهای نارس انجام و برروی رشد نوزادان نارسی کە حتی در مراکز ان ای سی نگهداری می شوند؛ میتواند تاثیرگذار باشد، همچنین این امر سبب بهبود روحیە مادر شده و بە صورت غیرمستقیم باعث تکامل نوزاد نارس می شود.

وی یادآور شد: تغذیه با شیر مادر احتمال بروز بیماری های قلبی و عروقی در شیرخوارانی ک با شیرمادر تغذیە می کنند را کاهش می دهد و این شیرخواران معمولا در سن جوانی و نوجوانی خیلی کمتر از دیگر بچه ها دچار آپنە، مسائل تنفسی، مسائل قلبی و عروقی می شوند همچنین تغذیە با شیر مادر می تواند کودک را در مقابل بعضی از اختلالات بینایی محافظت کند.

فوضی در ادامه سخنان خود اظهار کرد: شیرمادر سبب تکامل بهتر تکلم در کودک می شود و فرایند مکیدن می تواند از لحاظ فیزیولوژیکی بر روی کاهش مسائل تنفسی دهانی و اختلالات حرکتی دهان و دندان موثر باشد و از این رو کودک بە لحاظ تکلم، تکلم پیدا می کند و مسائل تکلم کودک کاهش پیدا می کند.

وی ادامه داد: بچه هایی کە از شیر مادر تغذیە می کنند از همە جهات سالم تر هستند چون بسکمک از ریزمغذی های موردنیاز بە صورت طبیعی در شیر مادر وجود دارد و میتواند در رشد قدی فکری و جسمی نوزاد تاثیر مثبتی داشتە باشد.

به گفته این کارشناس تغذیه، احتمال مرگ و میر قبل از 3 سالگی در بچه هایی کە از شیر مادر تغذیە کردەاند خیلی خیلی کمتر است؛ زیرا عوامل تهدید کنندە زندگی کە قبل از 3 سالگی وجود دارد در بچه ها کمتر و احتمال زندە موندن این نوزادان بیشتر است.

سارا فوضی تاکید کرد: یکی دیگر از مزایای شیر مادر اینکە شیر مادر همیشە در دسترس است و درجە حرارت مناسبی دارد و فرزند ما در هر شرایطی نیاز بە تغذیە داشتە باشد این شیر در دسترس است.

وی اضافه کرد: شیرخوارانی کە از شیر مادر تغذیه می کنند؛ نسبت بە شیرخوارانی کە از شیرخشک تغذیە می شوند بیشتر قادر بە دیدن و هماهنگی بین اشیا هستند و این موضوع جزو جدیدترین تحقیقات در این حوزە است.

فوضی با تاکید بر اینکه تغذیە با شیرمادر در درمان عفونت چشم کودک موثر است؛ گفت: همچنین تغذیە با شیرمادر می تواند از یبوست دوران نوزادی جلوگیری و از کودک در مقابل آلرژی ها محافظت کند.

وی خاطرنشان کرد: تغذیە با شیر مادر می تواند روی تکامل مغز کودک و تکامل رشد آروارە و دندان کودک تاثیرداشتە باشد.

فوضی یادآور شد: شیر مادر قادر است از کودک در مقابل دیابت دوران کودکی محافظت کند؛ البتە اگر نوع دیابت از نوع تیپ یک نباشد کە بە صورت مادرزادی در کودک وجود داشتە باشد.

وی ادامه داد: شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه می کنند نسبت به شیرخوارانی که با شیر خشک تغذیه می شوند، واکنش سرمی و ترشح بهتری در مقابل واکسن های خوراکی و تزریقی از خود نشان می دهند، شیر مادر در واقع یک آرامبخش طبیعی است و می تواند برروی فرایند خواب نوزاد تاثیر بسیار زیادی داشته باشد؛ اما در مواردی هم به دلیل مسائل و بیماری های مادر شیر مادر قابل دریافت و قابل پذیرش برای نوزاد نیست و بالعکس بر روی خواب کودک تاثیر منفی داشته باشد.

فواید شیردهی برای مادران

فوضی در مورد فواید شیر دادن برای مادران ادامه داد: از جملە مزایای شیر دادن بە بچه ها برای مادران می توان به کاهش ابتلا بە سرطان پستان، کاهش نیاز مادران دیابتی بە انسولین، کاهش ابتلا به پوکی استخوان اشاره کرد.

وی در مورد دیگر مزایای شیر دادن برای مادران گفت: شیردادن سبب می شود رحم مادر ب شکل و اندازە طبیعی خود برشود و همچنین سبب کاهش سریع تر وزن مادر، کاهش خونریزی های پس از زایمان بەخصوص در زایمان های طبیعی، کاهش خطر ابتلا به کم خونی و پیشگیری از بارداری می شود.

به گفته این متخصص، شیر دادن به کودک اعتماد به نفس مادر را افزایش داده و شیردادن خطر ابتلا به سرطان تخمدان را در مادران به طور قابل توجهی کاهش می دهد.

سارا فوضی شرح داد: تغذیە کودک با شیرمادر احتمال ابتلا مادر به کلسترول بالا را کاهش می دهد.

وی در مورد مضرات احتمالی شیرخشک برای بچه ها گفت: تغذیه با شیر خشک تا آنجایی که ممکن است به هیچ وجه توصیه نمی شود؛ زیرا ممکن است در بعضی از موارد تغذیه با شیر خشک خطر ابتلا به دیابت، خطر ابتلا به آلرژی، خطر ابتلا به آسم، عفونت گوش میانی و عفونت ادراری را افزایش و بر ضریب هوشی کودک تاثیر منفی داشته باشد؛ لذا تمام این موارد به صورت احتمال های کوتاه مدت است و بعضی از بچه ها به دلایل خاصی مجبور به استفاده از شیر خشک هستند؛ لذا لازم است در صورت تغذیه کودک با شیر خشک با پزشک متخصص مشورت و شیرخشک مناسبی تهیه شود.

فوضی بر آموزش مادران جوان مبنی بر آگاهی یافتن از ارزش غذایی شیر مادر تاکید کرد و اضافه کرد: باید مادران را آموزش و نسبت به این مسئله آگاه کرد که شیر مادر چه تاثیری در فرایند رشد فکری، مغزی و جسمی کودک داشته و چه تاثیری در آینده و سلامت کودک دارد.

وی در انتها سخنان خود یادآور شد: نکته مهم در هنگام شیردهی توجه به تغذیه مادر است معمولا مصرف بعضی از مواد بودار همچون سیر، پیاز و سبزیجات خام که سبب تغییرات بو و طعم در شیر می شود برای نوزاد خوشایند نیست و در مواردی که نوزاد دارای مسائل گوارشی و کولیت دوران کودکی است باید تغذیه مادر متناسب با شرایط کودک و زیرنظر پزشک متخصص بچه ها تغییر پیدا کند.